5. Xulq-atvor bilan bog`liq omillar

5.  Xulq-atvor  bilan  bog`liq  omillar:

  manfaatlar,  qiziqishlar,  o`ziga  bo`lgan 

bahoga  zid  keladigan  yoki  xavf-xatar  tug`diruvchi  vaziyat  paydo  bo`lishi  bilan 

go`yoki,  himoya   vositasi  sifatida  paydo  bo`luvchi  omillar  turkumi  bo`lib,  bu 

ikkinchi  tomonning  xudbinligi,  adolatsizligi,  mashuliyatsizligi  yoki  loqaydlik, 

beparvolik oqibatida kelib chiqadi. Nizokashlar bunday sharoitda  o`zlariga nisbatan 

bo`layotgan  salbiy  munosabatni  xatti-harkatda  ko`rib,  sezib  turganlari  bois 

xaqagarchilik kelib chiqadi va bu konflikt bilan tugaydi. 

Bundan  tashqari,  ko’pchilik  talabalarni  birinchi  yili  oliy  ta’lim  o’qishini 

boshlaganlarida  va  har  xir  yordamlariga  muxtoj  bo’lganlarida,  ularni  hissiy 

holatlarini  inobotga  olish  zarur.  Odatda  ular  xayajonlanadilar,  o’zlarini 

muaamolarini  hal  qilishlarida  ishonch  etishmasligini  sezadilar  va  ulardan  nimalar 

talab qilinishidan bexabar bo’ladilar hamda boshqa talabalar va o’qituvchilar bilan 

aloqalar  o’rnatish  masalasida  tashvishlanadilar.  Bir  tadqiqot  kuzatuviga  asosan, 

58%  talabalar  shuni  ta’kidlaganlarki  “men  talaba  bo’lganimdan  keyin,  men 

avvalgiga  qaraganda  ko’proq  asabiylashgan  holdaman”  (MORI.  2005).  Odatda 

talabalar  universitetda  o’qishni  boshlaganlarida  o’zlariga  9.1.  jadvalda 

ko’rsatilganday ko’p savollarni beradilar. Talabalarni “o’zlaridan gumonsirash va 

ikkilanish”  his-tuyg’ulariga  e’tibor  bermaslikni  o’rniga,  o’rinli  savollarga  kursga 

kirish qismida va birinchi o’qish yil davomida javob berishi zarur.

Konflikt yoki nizolar o`zaro munosabatlardagi odamlarning subyektiv xatolari 

sababli  ham  kelib  chiqishi  mumkinki,  shu  nuqtai  nazardan  ham