5-mavzu: Yuqori nafas yo‘llari bakterial infeksiyalarining qo‘zg‘atuvchilari. Ularning mikrobiologik xususiyatlari. Patogen anaeroblar. Qoqshol, gazli gangrena, botulizm qo‘zg‘atuvchilari. Ularning mikrobiologik xususiyatlari

Gazli gangrene qo’zg’atuvchisi.

Gazli gangrene muskul to’qimasining shikastlanishi va irib ketishi (gangrena) bilan birga davom etadigan jaroxat infeksiyasidir. Bu kasallik ko’pgina mikroblar, mikrob uyushmalari; klostiridiylar bilan turli aerob bakteriyalar- stafilikoklar, streptakoklar, ichak tayoqchalari ko’k –yiring tayoqchalari, protey tufayli kelib chiqadi. Gazli gangrena asosiy qo’zg’atuvchilari-patogen klostridiylardir; Cl.perfringens, Cl. Aedematiens, Cl. Septicum, Cl. Histoliyticum.

Mikroblar uyushmasi odatda 2-3 turdagi anayroblar (asosan, Cl.perfringens, Cl. Aedematiens) va 2-4 tur aeroblardan iborat bo’ladi.

Perfringens klostridiylar. Cl.perfringens (lotincha perfringo- yorib chiqmoq degan so’zdan olingan ) 1892-yili Uelch va Nettal tomonidan kashf etilgan. Bu mikroblar tashqi muhitda keng tarqalgan. Xayvonlar bilan odamlarning ichagi bularning rezervuari hisoblanadi, klostridiylar doim ichakda yashaydi. Cl.perfringens axlat bilan birga suv, tuproqqa tushib, teri kiyim kechak, ro’zg’or buyumlariga o’tib qolishi mumkin, ichak tayoqchasi bilan bir qaqtordabu mikroblarni sanitariya ko’rsatgichlari bo’lmish mikroorganizmlar deb xisoblashadi. Suv, tuproq, va boshqa obyektlardan shu mikrob bo’lishi bularni najas bilan ifloslanganligini ko’rsatadi.