5-mavzu yong‘in xavfsizligi1

Drencher qurilmali yarim avtomatlashgan o‘t o‘chirish tizimi

Drencher qurilmaalari ishlash tartibiga ko‘ra yarim avtomatlashgan bo‘lib yong‘in xavfi yuqori bo‘lgan sanoat binolari, teatr va omborxonalarda yong‘inni o‘chirish, yong‘in yuzaga kelganda suv pardalari hosil qilish uchun ishlatiladi. Bunday jihozlarni ishga tushirish va boshqarish navbatchi tomonidan amalga oshirilganligi sababli uni yarim avtomatlashgan o‘t o‘chirish jihozi deb ataladi. Drecherli o‘t o‘chirish tizimi suv ta’minoti tarmog‘idagi bosim hisobiga yoki maxsus nasos hisobiga ishlashi mumkin (5.21-rasm).

Talbalarga ko‘ra seksiyalarga ajratilgan drencherli yarim avtomatik tizimlar alohida suv tarqatish tarmog‘iga ega bo‘lishi kerak. Bu esa tizimning ishonchli va uzluksiz ishlashini ta’minlaydi.

5.21-rasm. Drencher qurilmali yarim avtomatlashgan o‘t o‘chirish tizimi
Drencher (suv sepgich) – bu yarim avtomatik ravishda ishga tushadigan yong‘inga qarshi ishlaydigan qurilma. Bu qurilmaaning asosini quyidagilar tashqil etadi: Shtutserli korpus, tayanch raqamli halqa, teshikli diafragma, kulf (kulf uchta qismdan iborat: shisha kampal, tayanch shayba va eruvchan qism). Tizimda ishlaydigan har bir qurilma orasidagi masofa V=2,0m, qurilmalar guruhi, ya’ni qatorlar orasidagi masofa A=4,0m. Bino devorlaridan qurilmaagacha bo‘lgan masofa v= 1,0m bo‘lishi kerak.

Drencherli o‘t o‘chirish tizimining gidravlik hisobi quyidagi tartibda amalga oshirilgan.

Yong‘inni avtomatik tartibda o‘chiradigan qurilmaaning suv sarfi q quyidagi formula orqali aniqlanadi.

, l/s, (5.6)

bu erda K-qurilmaaning samaradorlik koeffitsienti 4–5 jadvaldan diametrga mos holda qabul qilinadi. H-o‘t o‘chirish qurilmasi joylashgan joydagi ishchi bosim, H =5 deb qabul qilingan.

Suv sepish jadalligiga bog‘liq bo‘lgan suv sarfi va yo‘qolgan bosim quyidagi formuladan aniqlanadi.

Q = Q² · B,

bu erda Q-suv sarfi, B-quvurning ishlash tafsiloti ya’ni, quvirdagi
Gidravlik bosim yo‘qolishi koeffitsienti

B = K₁/e,

bu erda K₁-quvurdagi gidravlik yo‘qolishi koeffitsienti, e-hisobli qism uzunligi, m

Boshqarish tugunlaridagi bosim yo‘qolishii quyidagi formuladan aniqlanadi:

N₂ = ξ · Q², (59)

bu erda ξ - bosim yo‘qolishi koeffitsienti, Q² - boshqarish tuguni orqali okib o‘tadigan suv sarfi, l/s.

Drencher tizimining gidravlik hisobini bajarishda suv manbasidan eng uzoq va eng balandda joylashgan nuqta talab nuqtasi deb qabul qilinadi va barcha hisoblar shu nuqtaga nisbatan bajariladi. Bunday hisobning mohiyati shundan iboratki, agar eng noqulay bo‘lgan talab nuqtasi kerakli hajmdagi va talab qilingan bosim ostidagi suv bilan ta’minlansa, barcha nuqtalarning suv bilan ta’minlanishi to‘liq kafolatlanadi. YOng‘inga qarshi avtomatik ravishda ishlaydigan sprinklerli o‘t o‘chirish tizimida bu juda muhim ahamiyatga ega.