5-мавзу. Қурилиш масалаларини сонли усуллар ёрдамида ечиш. Режа

5-мавзу. Қурилиш масалаларини сонли усуллар ёрдамида ечиш.
Режа:
5.1. Ҳисоблаш тажрибаси.
5.2. Экспериментал режалаштиришнинг математик назарияси муаммолари ҳақида умумий маълумот.
5.3. Ҳисоблаш тажрибаси схемаси.
5.4. Математик моделлаштириш асослари.
5.5. Ҳисоблаш тажрибасининг хусусиятлари.

Калит сўз ва иборалар: тажриба, ҳисоблаш тажрибаси, экспериментал режалаштириш, ҳисоблаш тажрибаси схемаси, объект, математик модел, математик моделлаштириш, компьютер дастури, алгоритмик тил, блок-схема, статик модел, динамик модел, абсолют хато, нисбий хато, аналитик усул, математик моделнинг адекватлиги.

5.1. Ҳисоблаш тажрибаси


Янги техника ва технологияларнинг кескин ўсиб бориши, илм –
фаннинг ривожи билан узвий боғлиқ бўлиб, таълим тизимида ўқитилаётган
фанларнинг мазмун моҳиятини чуқур ўрганиш, уларнинг ҳаётий жараёнларга нечоғли боғлиқлиги ва мослиги катта аҳамиятга эга. Бинобарин,
давлатимизнинг ҳозирги кундаги талаби - “Назариядан - амалиётга” ғояси,
уни узлуксиз бажарилиши юрт равнақи, давлат тараққиётига сезиларли
таъсир кўрсатувчи асосий омиллардан биридир.
Юқорида таъкидланган, мезон ва талабларга риоя қилган ҳолда,
замонавий илм – фан ва техниканинг сўнгги ютуқларидан унумли, самарали
ва оқилона фойдаланиш орқали ҳаётий масалаларни ечишни ташкил этиш,
амалий дастурий воситаларни ишлаб чиқиш, шу куннинг долзарб
вазифаларидан ҳисобланади.
Амалий масалаларни хал қилиш жараёни турли хил воситалар
ёрдамида ифодаланиши мумкин. Бу воситалар функционал таҳлил эле-ментларини ишлатиб дифференциал ва интеграл тенгламалар тузишдан
то ҳисоблаш алгоритми ва ЭҲМ дастурларини ёзишгача бўлган босқичларни ўз ичига олади.
Объектнинг математик моделини тузиш, уни ЭҲМ да бажариладиган
ҳисоблашлар асосида таҳлил қилиш "ҳисоблаш тажрибаси" деб аталади.