5-мавзу: педагогик креативлик моҳияти

Б.Блум таксономияси категория (мезон)лари 
“Б.Блум таксономияси” мавзусидаги
ўқув ахборотининг кластердаги ифодаси 
 

---

 
2. Махсус тестлар билан ишлаш. Педагогларни қайта тайёрлаш ва 
уларнинг малакасини ошириш курсларида тингловчиларда креативлик 
қобилияти ва сифатлари мавжудлигини аниқлашда
Э.П.Торренснинг 
“Тугалланмаган расмлар” тестидан фойдаланиш самарали натижаларни 
беради. 
Мазкур тест қуйидаги штрихларан иборат ноаниқ тасвирлардан 
иборат бўлиб, тингловчиларга уларни тугатиб бериш топшириғи берилади: 

---

ОТМ педагогларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини
ошириш курсларида П.Торренснинг “Тугалланмаган расмлар” тести
қўллаш жараёнида тингловчилар томонидан кўплаб таклифлар
берилади. Берилган таклифлар тинглов-педагогларнинг қай даражада
креативлик сифатларига эгалиги, тасаввурининг қанчалик бойлигини
ифодалайди.
3. Интерфаол методлардан фойдаланиш. Машғулотларда
интерфаол метод (стратегия, графикр органайзер)лар билан ишлаш
талабалар томонидан ўқув ахборотларини тизимли, яхлит ҳолда ўзлаштириш
имкониятини яратади. Қолаверса, интерфаол методлар ёрдамида талабалар
ўқув ахборотлари билан ишлашда билимларни таҳлил қилиш,
синтезлаш, муҳим тушунчаларни тизимлаштириш, объект, жараён,
фаолият, воқеа, ҳодисаларнинг умумий моҳиятини аниқ ифодалаш каби
кўникма, малакаларни ўзлаштиришга муваффақ бўлади.
Қуйида пеагогик туркум фанларини ўқитиш ҳамда талабалар,
ОТМ педагогларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакаларини ошириш
курслари тингловчиларида креативлик сифатлари, ижодий-касбий
фаолият малакаларини шакллантиришда интерфаол методлардан
фойдаланишга оид мисоллар келтирилади.
3.1. “Синквейн” стратегияси. Ж.Стилл, К.Мередис, Ч.Темил

---

томонидан ишлаб чиқилган “Ўқиш ва ёзиш асосида танқидий
фикрлашни ривожлантириш дастури”да ҳар бир талаба (талаба) ва
талаба (талаба)лар гуруҳларининг фикрлаш фаоллигини ошириш, уларда
танқидий фикрлаш қобилиятини ривожлантириш учун “Синквейн”
стратегиясини қўллаш самарали эканлиги айтилади.
Бу ўринда стратегиянинг моҳияти билан танишиб ўтиш мақсадга
мувофиқдир. 
Синквейн (фр. “беш қатор”) – маълумотларни синтезлаш (алоҳида 
маълумотлар асосида яхлит ғояларни шакллантириш)га ёрдам 
берадиган қофиясиз шеър бўлиб, у асосида ўрганилаётган мавзу 
(тушунча, ҳодиса, воқеа)ларга оид маълумотлар тўпланади; ҳар бир 
талаба ушбу маълумотлар йиғиндиси (қофиясиз шеър)ни ўз сўзлари 
билан турли вариант ёки қарашлар орқали ифодалаш имкониятига эга 
Синквейн тузиш – мураккаб ғоя, сезги ва ҳиссиётларни бир неча сўз
орқали яққол, ёрқин ифодалаш малакаси бўлиб, бу жараён мавзуни
пухтароқ ўзлаштириш, маълумотларни яхшироқ англашга ёрдам беради 
Синквейн тузиш мураккаб жараён бўлиб, уни самарали ташкил
этиш учун муайян қоидаларга амал қилиш талаб этилади. Одатда,
синквейн тузиш беш босқичли ҳаракатларни ташкил этиш орқали амалга
оширилади. Мисол учун: