o
tekstil sanoati, ayniqsa paxtani qayta ishlash sanoatida katta
ahamiyatga ega ixtirolar qilindi.
o
metallurgiyani sust rivojlanishiga xom ashyo (temir rudasi va
ko‘mir)ni etishmasligi sababchi edi.
XIX
asrning
50-70-
yy.da paxta iste’moli 2 barobar oshdi. Lion shoyi
ishlab chiqarishning yirik markaziga aylandi. Lionda 2 mln.kg. ipak-xom
ashyosi qayta ishlanardi va mamlakatda
ishlab chiqariladigan shoyi
matosining 2/3 qismi ishlab chiqilardi.
Sanoat
inqilobi
XIX
asrning
60-yillarda
yakunlandi.
Sanoat
mahsulotining umumiy hajmi 6 marotaba o‘sdi (asr boshidagi 2 mlrd.fr.dan
60-yy. oxiridagi 12 mlrd.fr.gacha).
Fransiya sanoat ishlab chiqarishi va umumiy iqtisodiy salohiyat
bo‘yicha jahonda ikkinchi o‘rinni egalladi.
Qishloq xo‘jaligi. O‘sha davrda Fransiya baribir agrar mamlakat edi.
Mamlakatning 8.7 mlrd.fr.li milliy daromadidan 5 mlrd.fr. agrar sektorga to‘g‘ri
kelardi.
qishloq xo‘jaligida 40% aholi band edi, aholining 56%
qishloq joylarda
yashar edi.
feodal-qaram dehqonlar erkin yer egalariga aylandi.
Qishloq xo‘jaligi
ishlab chiqarishi o‘sdi. Ekin maydonlari kengaydi. Agrotexnika va
mehnatni mexanizatsiyalashtirish yaxshilandi. Yirik qoramolning boshi 1.5
barobar ko‘paydi.
yirik yer egalari va dehqonlarning boy qatlamlarining holatlari yaxshilanib
bordi.
bug‘doy, qandlavlagi, ipak qurti, uzum yetishtirish o‘sdi.
chorvachilik qishloq xo‘jaligining etakchi sohasiga aylandi.
Savdo va moliya.
XIX asr o‘rtalariga kelib Fransiyada savdo-moliya
sohasida muhim voqealar sodir bo‘ldi.
bojxona siyosatidagi
o‘zgarishlar – ingliz uskunalari, metall va ko‘miriga
bojlar bekor qilindi.
kapital ishlab chiqarish sohasidan kredit sohasiga oqib o‘tdi.
natijada ommaviy ravishda banklar tashkil bo‘ldi:
yer banki, savdo va
sanoat banklari
Kreditlashda yangi hodisa bo‘lib «Kredi mobnle» bankini tuzilishini
aytish mumkin. U
XIX asrning
50-
yy.da tashkil topib, o‘z kapitalini mamlakatni
iqtisodiy
taraqqiyotiga, ta’sischilik faoliyatiga, aksioner jamiyatlarni
shakllantirishga sarflar edi.
XIX asrning
60-
yy.lar boshida yirik «Lion krediti» va «Bosh jamiyat»
banklari tashkil topdi.
Parij Kommunasi. XIX asrning 2-yarmida franko-pruss urushida (1870-
1871 yy.) Fransiya boshiga og‘ir kulfatlar tushdi. Nemis qo‘shinlari fransuz
armiyasini mag‘lubiyatga uchratib Parijni bosib oldi. Yo’l-yo‘lakay aholi,
manufakturalar talon-taroj qilindi.
Fransuz burjuaziyasining sotqinlik siyosati va nemis bosqinchilarining
vaxshiy xatti-
harakatlaridan ta’sirlangan parij proletariati 1871 yil 18 martda
qo‘zg‘olon uyushtirdi.
Keyinchalik qo‘zg‘olonga
hunarmandlar, mayda burjuaziya va
xizmatchilar ham qo‘shilishdi. A.Ter hukumati
2
Parijdan
Versalga qochib
ketdi. 26 martda Parij shahri kengashiga saylov o‘tkazildi. Parij Kommunasi
e’lon qilindi.
Bu proletar inqilobning va proletar diktaturasini o‘rnatishning birinchi
urinishi edi. Asosiy maqsad qilib burjuaziya sinfining
hukmronligini yo‘q qilish
va nemis bosqinchilaridan ozod bo‘lish edi. Kommuna 72 kun umr ko‘rgan
bo‘lsa ham u o‘z izini tarixda qoldirdi.
Do'stlaringiz bilan baham: