5-Mavzu: ertaklar va uning turlari

Foydalanish uchun adabiyotlar:

1. 
   Imomov K. O‘zbek xalq prozasi poetikasi. –T.: “Fan”, 2009.
   
2. 
   O‘zbek xalq ertaklari. Ikki jildlik. I-jild.Tuzuvchilar: M.I. Afzalov, H. Rasulov, Z. Husainova. –Toshkent: G‘afur G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1995. –256 b.
   
3. 
   Abdurahmonov A. Turkiy xalqlar og‘zaki ijodi. –T.: “Fan”, 2004.
   
4. 
   Razzoqov X. va boshqalar. O‘zbek xalq og‘zaki poetik ijodi. –T.: “O‘qituvchi”, 1980.
   
5. 
   http: www.ziyo.net.uz.
   
6. 
   http: www.pedagog.uz.
   

Darsning mazmuni
So‘z san’atining dastlabki namunalari insoniyat nutqi paydo bo‘lishi bilan yuzaga kela boshladi. ertak termini Mahmud Koshg‘ariyning XI asrda yozilgan “Devonu lug‘otit turk” asarida etuk shaklida uchraydi va biror voqeani og‘zaki tarzda hikoya qilish ma’nosini bildiradi. Hozir fol’kloristik termin sifatida ertak so‘zi qabul etilgan bo‘lsa-da, Surxondaryo, Samarqand, Farg‘ona o‘zbeklari orasida matal deb yuritiladi. Buxoro atrofidagi rayon va qishloqlarda, shuningdek, boshqa yerlardagi ikki tilda (o‘zbek va tojik tillarida) so‘zlashuvchi aholi orasida ushuk deb ataladi. Xorazmda varsaqi, Toshkent shahri va uning atrofida cho‘pchak termini ham ishlatiladi. O‘zbeklar orasida ertak, matal, cho‘pchak terminlaridan boshqa yana hikoya, afsona, o‘tirik, tutal kabi atamalar uchraydi. Alisher Navoiy asarlarida afsona, ertak va masal ma’nolarida cho‘pchak so‘zi ishlatilganki, u ham cho‘pchak so‘ziga to‘g‘ri keladi. Cho‘pchak kichik hikoyalarni to‘plash, hikoya qilish, topish, izlash ma’nosida bo‘lgani uchun ba’zan topishmoq o‘rnida ham qo‘llangan.