5-ma’ruza: Tabiiy tilda kompyuterlar bilan muloqot qilish. Nutq aloqa tizimlari

Tabiiy tildagi matnlarni tahlil qilish
Shakldan ko'rinib turibdiki. 5.1, OEEda matnlarni tahlil qilish to'rt bosqichdan iborat.
Morfologik tahlil
(MA) har bir so'z shakli uchun grammatik xususiyatlarni belgilaydi. Gapning eng muhim qismlarining grammatik belgilari 5.1.jadvalda keltirilgan.

Таблица 5.1. Грамматические признаки
Часть речи	Грамматические признаки
Существительное	Род, число, падеж, склонение
Прилагательное	Род, число, падеж
Глагол	Время, лицо, число, спряжение, вид
Местоимение	Число, лицо

“Tegirmonda bug‘doyning turli navlari saqlanadi” jumlasi uchun MA quyidagi tahlil natijalarini beradi (raqamlar gapdagi so‘zlarning tartibini bildiradi): ((to: bosh gap, 1) (tegirmon: ot, ayol, birlik, bosh gap, 2 ) (saqlangan: fe’l, ko‘plik, hozirgi zamon, nomukammal, uchinchi shaxs, 3) (turli: sifat, ko‘plik, ot hol, 4) (tartib: ot, erkak, ko‘plik, ot hol, 5) (bug‘doy) : ot, ayol, birlik, tug'ilish, 6))
Shunday qilib, MA so‘z o‘zaklari va so‘z shakllarining grammatik xususiyatlariga affiks va oxirlarga qarab lug‘at talab qilishini ko‘ramiz. MA kirish soʻz shaklining oʻzak va burilishlarini ajratib koʻrsatishdan iborat. Nezaga ko‘ra berilgan leksemaning asosiy belgilari, kelishik turiga ko‘ra so‘z shaklining lug‘atga ko‘ra grammatik belgilari aniqlanadi. Qoida tariqasida, MA tahlil qilishning dastlabki bosqichida katta qiyinchiliklarga olib kelmaydi, garchi bu aniq lug'atlarni yaratish zarurati tufayli juda mashaqqatli bosqichdir.