5-ma’ruza Mavzu: Parollarni saqlash va parollarga bo’ladigan hujumlar. Reja

5-ma’ruza
Mavzu: Parollarni saqlash va parollarga bo’ladigan hujumlar.
Reja:

1. 
   Parol haqida tushuncha
   
2. 
   To’liq qidirish (shafqatsiz kuch usuli).
   
3. 
   Lug’at yordamidagi hujum
   
4. 
   Ijtimoiy muhandislik
   
5. 
   Fishing
   

Kriptografik usullar, xususan shifrlash, ma’lumotni (maxfiylik, yaxlitlik, haqiqiylik va boshqalar) tashqi tajovuzkordan yaxshi himoya qiladi. Bunday buzg’unchi, ehtimol aloqa kanallari orqali uzatiladigan xabarlarni ushlashi mumkin va ba’zi hollarda ularni o’zgartirishi va hatto o’z xabarlarini aloqa sessiyasiga kiritishi mumkin (ko’pincha ularni boshqa manbadan yuborilgan xabar sifatida uzatishga harakat qiladi).

SHu bilan birga, aloqa kanalidagi ma’lumotlar oldindan kriptografik o’zgarishlarga uchraydi va buzg’unchilarning xavfsizlik tahdidlarini amalga oshirishiga yo’l qo’ymaslik uchun maxsus ishlab chiqilgan kriptografik protokollarga muvofiq uzatiladi.
Tizimda aylanadigan ma’lumotlarning xavfsizligini buzish uchun u himoya tizimida yoki unda ishlatiladigan kriptografik algoritmlarda zaiflikni topishi kerak. Xuddi shunday qiyinchiliklar xavfsiz AAT-ga kirish huquqiga ega bo’lgan, unga qiziqqan ma’lumotlarga kirish uchun zarur imtiyozlarga ega bo’lmagan foydalanuvchi sifatida yuzaga keladi.
Ammo, buzg’unchi unga qiziqqan ma’lumotlar bilan operatsiyalarni amalga oshirishga vakolatli foydalanuvchi nomidan tizimga kirish imkoniga ega bo’lsa, vaziyat o’zgaradi (masalan, maxfiy fayllardan nusxa ko’chirish, muhim ma’lumotlarni yo’q qilish va boshqalar). Bunday holda, barcha kriptografik himoya foydasiz. SHunday qilib, avtomatlashtirilgan axborot tizimining eng zaif nuqtasi unga kirish nuqtasidir. Ushbu kirish joylari autentifikatsiya protokollari (foydalanuvchi autentifikatsiyasi) bilan himoyalangan. Va foydalanuvchilarga qulay va eng ko’p ishlatiladigan autentifikatsiya shakli parol bilan himoyalanishdir.
Kiberjinoyatchilar parol bilan himoya qilishni chetlab o’tishda bir qator standart nayranglardan foydalanadilar. Ushbu usullarning har biri uchun qarshi mexanizm ishlab chiqilgan.
Parollarni himoya qilishni chetlab o’tish usullari va ularga qarshi kurash usullari.