5-Lekciya. Vertikal rejelestiriwdıń joybarlıq gorizontallar usılı

6 –lekciya . Mikrorayon aymaǵın, kósheler, jollar, maydanlardı vertikal joybarlaw.

Turar-jay kvartallari hám mikrorayonlardin’ vertikal jobası máseleleri tómendegilerden ibarat :

• bino hám imaratlardı jaylastırıwǵa qolay bolǵan, jaylasıwı, wazıypası hám kompozitsion sheshimin esapqa alǵan halda relefti shólkemlestiriw hám maydanlardı jaratıw ;

• transport hám piyadalardıń qa’wipsiz háreketleniwin támiyinleytuǵın ishki reys bólimlerin, piyadalar ótiw orinları hám maydanlardı zárúrli kese hám bóylama qıyalıqlar menen támiyinlew;

• mikrorayon yamasa kvratal aymaǵınan eń qısqa jollar arqalı, sırtqı suwdi qısqa waqıtlarda tolıq qashiriwdi támiyinlew;

• kvartalda vertikal joybarlaw nátiyjesinde hám de imaratlar, jer astı injenerlik tarmaqları hám koridorlardı qurıwda artıp qalǵan topraqti aymaq boylap maqsetli jaylastırıw.

Kvartallar hám mikrorayonlardi vertikal joybarlaw ushın dáslepki materiallar retinde, relefi hár 0,10 -0,25-0,50 m de kvartal yamasa mikrorayon qızıl sızıqları boyınsha joybarlıq belgiler qabıl etiledi.

Kvartal yamasa mikrorayondi vertikal joybarlawdıń tiykarǵı shártlerinen biri, aymaqtı qurıwda abadanlastırıw talaplarına uyqas túrde tábiy rele'efdi múmkin bolg’ang’a shekem saqlaw esaplanadi. Bul shártke ámel qılıw, ko'kelemzarlastiriwda zárúrli áhmiyetke iye bolǵan jer sırtınıń materiallıq qatlamın saqlawǵa múmkinshilik jaratadı. Bunnan tısqarı, ekonomikalıq kózqarastan jer jumısların eń maqul túsetuǵın muǵdarda orınlaw, jer balansın saqlawǵa alıp keledi.

Mikrorayon aymaǵında tábiy releften nátiyjeli paydalanıw, imaratlar tiykarların, texnikalıq jertóleler, ımaratlardıń jertóle xızmet bólmelerin, jollar hám jer astı tarmaqların qurıwda artıqsha toplaw massasın payda bolıwına alıp keledi. Topraqtin’ bul massası mikrorayonnin’ sport hám balalar ushın ajıratılǵan maydanlarına jaylastırılıwı múmkin.

Júzesi kóterilgen maydanlarda sırtqı suwdı qashırıw jáne bul maydanlardı keptiriw jumısları ańsat keshedi. Ko'kelemzarlastirilg’an maydanlarda jer júzesin jasalma kóteriw jáne bul maydanlardı zárúrli qıyalıqlar menen támiyinlew sırtqı suwdi qashırıwda qol keledi.

Jasalma túrde jaratılǵan relef mikrorayonnin’ jasıl aymaqları landshaftın joybarlawtiriwg’a járdem beredi.

Kvartallar hám mikrorayonlardi vertikal joybarlaw joybarlıq (qızıl ) gorizontallar usılı járdeminde ámelge asıriladı. Bul usıl óz-ara biyiklik belgileri boyınsha ajıralmas baylanısqan júdá kóp qurılıs hám abadanshılıq elementlerin (ishki reys bólimleri hám bart tasları, bınaǵa kirisiw jaylarınıń belgileri, sırtqı suwdi qashırıw salmaları, túrli áhmiyetke iye bolǵan kishi maydanlar hám t.b. ) vertikal joybarlawda qolaylı esaplanadı. Bul elementlerdiń biyiklik jaǵdayları boyınsha óz-ara uyqaslasiwi kvartal yamasa mikrorayonnin’ mikrorel'efin quraydı (6.1-súwret).

Ímaratlardı jaylastırıwda hám reys bólimlerin ótkeriwde kvartal hám mikrorayonlardi erkin joybarlaw vertikal joybarlaw jumısların ańsatlastiradi.

Sonday etip, qurılıstı erkin joybarlawda vertikal joybarlaw belgili bir imaratlar ushın ámelge asıriladı, yaǵnıy ımaratlar qurılatuǵın maydanlarda, sport hám basqa túrdegi maydanlarda, reys bólimleri hám avtomobillerge ajıratılǵan maydanlarda.