5-7 sinflarda tasviriy sanat o’qitish metodiksi Reja: Kirish

8. Mavzuga oid dars ishlanmalar
1-dars ishlanmasi
Darsning mavzusi: Kamoliddin BeHzod–SHarqning buyuk musavviri.
Darsning vazifalari: O`quvchilarni Kamoliddin BeHzod Hayoti va ijodi bilan tanishtirish. Mo``jaz san`at asarlarini idrok etishga o`rgatish. San`atga nisbatan qiziqish uyg`otish.
Darsning jiHozlanishi: Noma`lum muallifning “Kamoliddin BeHzod”, Kamoliddin BeHzodning “Husayn Boyqaro”, “MuHammad SHayboniyxon”, “Samaqanddagi masjidda”, “Sulton Husayn Mirzo saroyida ziyofat”, “Masjid ichidagi munozara” asarlarining reproduksiyalari.
Darsning mazmuni. O`qituvchi dars mavzusini e`lon qilgach, Kamoliddin BeHzodning Hayoti va ijodi Haqida ma`lumot berishga kirishadi.
Quyida Kamoliddin BeHzodning qisqacha Hayoti va ijodi bayon qilinadi. U taqminan 1455 yilda Xirotda kambag`al Hunarmand oilasida tavallud topgan. Uning vafoti Haqida aniq ma`lumotlar yo`q. Ayrim ma`lumotlarga qaraganda 100 yilga yaqin umr ko`rgan. BeHzod-uning ismimi yoki taHallusi ekanligi noma`lum. BeHzod ota-onasidan juda erta ajraladi. Uni Mirak Naqqosh o`z tarbiyasiga olib, voyaga etkazadi va o`zining Xirotdagi “Nigoriston”ida (San`at akademiyasi) naqqoshlik Hunarini o`rgatadi. Bunday mashHur buyuk rassomning qo`lida tarbiya olish katta aHamiyatga ega bo`lgan, deb aytish mumkin. SHuningdek, BeHzodning moHir san`atkor bo`lib etishuvida o`sha davrda Xirot muHitidagi bir talay etuk rassomlar, xattotlar, musiqashunoslarni birlashtirib turgan san`at akademiyasi Ham katta rol o`ynagan.
BeHzodning dastlabki ijodi Sulton Husayn Boyqaro saroyida va u erdagi juda ko`p shoir, olim, san`atkorlarning Homiysi Amir Alisher Navoiy raHnomaligida boshlanadi. U Alisher Navoiyning ustozi AbduraHmon Jomiy, Xirotdagi Hattotlar ustozi Sulton Ali Mashqadiy bilan yaqin aloqada bo`lib, ijod qiladi. San`at va nafosatga ishtiyoqi kuchli bo`lgan BeHzod meHnatsevarligi, zaHmatkashligi tufayli Xirotda mashHur mo``jaz san`at ustasi bo`lib etishdi. SHundan so`ng podsho Sulton Husayn Boyqaro BeHzodni o`z Huzuriga-saroyga chaqiradi va unga maxsus joy ajratib, uning ijodiy ishlariga Hamma sharoitlarni yaratib beradi. 1487 yilda Kamoliddin BeHzod podshoning shaxsiy farmoni bilan Xirotdagi saltanat kutubxonasining boshlig`i etib tayinlanadi. SHox farmonida shunday deyilgan edi: “Ijod va yaratish korxonasi musavvirining irodasi, eru osmon nigorxonasi muHarririning qudrati bilan ...Hukm qilurmizki, asr nodiri, musavvirlar peshvosi... Ustod Kamoliddin BeHzod Xumoyun kitobxonasi aHliga: kotib, naqqosh, muzaxxib, jadvalkash, Halkor va zarko`blarga, shuningdek, mazkur ishlarga mansub bo`lgan OlloH pannoHidagi butun mamlakat jamoasiga boshchilik mansabi topshirilsin. TaHrir etildi 889-xijriy yil 27-jumai-ul avval (1487 yil 22 iyul).
1506 yilda Husayn Boyqaro vafotidan so`ng taxt ko`chmanchi o`zbek qabilalarining xoni SHayboniyxon qo`liga o`tadi. SHaybonixon Ham BeHzod ijodiga Hurmat bilan qarab, unga tegishli sharoitlar yaratib beradi. 1510 yilda Eronning Safoviylar saltanati SHayboniyxonga qarshi urush ochib, uni engadi. SHayboniyxon jangda Halok bo`ladi. SHox Ismoil Safoviy 1512 yilda Xirotdagi bir necha iste`dodli san`atkorlarni o`zi bilan Xirotdan Tabrizga olib ketadi. Ular orasida Kamoliddin Behzod va uning bir qator shogirdlari Ham bor edi.
Uyga Behzodning asarlaridan birontasi Haqida insho yozish vazifa qilib topshiriladi.