Yetik g’oyaviylik kishining, shaxsning o’zini - o’zi anglashi, odobi va hayotiy faoliyatining muhim tamoyillaridan birini ko’rsatuvchi axloqiy fazilatdir. Axloqiy g’oyaviylik kishining ma’lum ma’naviy-axloqiy g’oyaga berilganligini ko’rsatadi. Kishi shunga asosan o’z hatti-harakatini belgilaydi, o’z umrini shu g’oyaga bag’ishlashini ifodalaydi.
3. Etika axloqning, axloqiy munosabatlarning normalari (namunalari, me’yorlari, mezonlari)ni ham asoslab beradi. Axloq mezonlari u yoki bu ijtimoiy birlik: shaxs, oila, millat, jamiyat va hokazolar axloqi talablarining eng oddiy shakllarini bildiradi. Bularga xushmuomalalik va shirinsuxanlik, halollik va rostgo’ylik, kamtarlik, faxr va iftixor, oliyhimmatlilik, samimiylik va do’stlikka sadoqat, sharmu - hayo singari axloq - odobning ijobiy hamda ig’vogarlik va g’iybatchilik, hasadgo’ylik va tuhmatchilik, maqtanchoqlik va takabburlik, yolg’onchilik va qalloblik, ikkiyuzlamachilik, munofiqlik, xiyonatchilik, dushmanlik, baxillik va ziqnalik, ezmalik va laqmalik, johillik va nodonlik, xudbinlik va ayyorlik, qasdlashish va kalaka-mazax qilish kabi salbiy holatlar kiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |