5- mavzu: Guruhiy treninglaming uslubiy muammolari Reja

Maykl

  va 

Enid  Balintlar

  psixoterapevtlar  seminarini  tashkil  etib,  unda  munozara 

va  muhokamaning  amaliy  ahamiyatini  isbotlashgan.  Ular  har  kuni  klinikadagi 

vrachlarning to‘planishlari va kundalik amaliyotlarida ro‘y bergan hodisalar, faktlar 

haqida ma’lumotlar berib, keyin bildirilgan fikrlar o‘zaro muhokama qilingan. Shu 

tufayli  turli  shifokorlar  tajribasida  tabiiy  hisoblangan  "o‘zbilarmonchilik"ning 

oldi  olingan  va  hozirgacha  saqlanib  qolgan  "5  daqiqalik"  shifokorlar  yig‘ini 

paydo  bo‘lgan.  Shifokorlar  o‘zaro  fikr  almashinishlari  tufayli  ma’lum  umumiy 

foydali  qarorlarga  kelishlari  tibbiyot  ilmi  va  amaliyotining  rivojiga  ijobiy  ta’sir 

ko‘rsatgan. 

Har  qanday  sharoitda  ham  shaxsning  o‘z  boshidan  kechirganlarini o‘zgalarga 

ayta  olishi  va  boshqa  fikrlarni  qabul  qila  olishi  katga  ijtimoiy  ahamiyatga  ega. 

O‘sha G‘arb mamlakatlarida keng tarqalgan 

"T-guruh"

lar metodi ham aynan turli 

hayotiy  kazuslarni  taxlil  qilish  vositasida  fikrlar  uyg‘unligiga  erishish  va  shaxsni 

tarbiyalash imkoniyatini yaratadi. 

Kichik va katta guruhlarda munozaralarni tashkil etish qoidalari shundaki, ular 

har  bir  shaxsning  o‘z  nuqtai  nazarini  tahlil  qilishga  imkon  yaratib,  undagi 

tashabbuskorlik,  muloqotdagi  bilimdonlik  hamda  o‘z  aqliy  potensialidan  to‘liq 

foydalanish  imkoniyatini  beradi.  Ya’ni  ushbu  turkum  metodlarning  vazifalari  ham 

uning ahamiyatli maqsadlaridan kelib chiqadi:  

a)  munozara  qatnashchilarini  real  vaziyatlarni  tahlil  qilishga,  asosiy,  muhim 

narsani nomuhim narsadan ajratishga va muammoni anglashga o‘rgatadi; 

 b)  o‘zgalar  fikri,  gapirish  mahoratini  kuzatish  va  shu  asosida  ular  bilan 

hamkorlikda ishlashga undaydi;  

---

v)  muammoga taalluqli rang-barang qirralarni ajratish, ular  mohiyatini anglash 

imkoniyatini yaratadi; 

 g)  muammoning  turli  muqobil  yechimlari  bo‘lishi  mumkinligini  namoyish 

qiladi. 

Ayniqsa, 

axloqiy-ma’naviy 

mavzulardagi  muammolarni  hal  qilishda 

munozaraning  roli  katta.  Bunday  sharoitda  bahslashuvchilarning  yetuklik 

darajalari,  axloqiy  qadriyatlarni  anglash  darajalari  katta  ahamiyatga  egadir. 

Axloqiy-ma’naviy  masalalar  yuzasidan  munozarani  tashkil  etuvchi  shaxsga 

alohida  talablar  qo‘yilishini  ta’kidlash  kerak.  Chunki  u  bahslashuvchilarga  hech 

qanday  tazyiq  ko‘rsatmasligi,  har  bir  shaxsning  erkin  fikr  bayon  etishiga  yo‘l 

qo‘ygan  holda  ular  fikrlarining  tamoman  zidlashib  ketishiga  yo‘l  qo‘ymasligi, 

munozaradan kelib chiqadigan xulosani va qarorni guruhning o‘ziga havola qilish 

lozimligini  unutmasligi  zarur.  Bu  usul  maktablarda,  turli  bilim  maskanlarida, 

mahalla  qo‘mitalari  ish  faoliyatida,  turli  maslahat  shohobchalari,  o‘spirinlar 

tarbiyasi borasida keng qo‘llanishi mumkin.