5 – “G” sinfda “Klaviatura bilan tanishuv“ mavzusida yozgan bir soatlik dars ishlanmasi

Savollarga javob berganlarga rag’bat kartoshkalari tarqatiladi.


III.Yangi mavzu bayoni

Klaviatura kompyuterning asosiy qurilmalaridan biri hisoblanishi va uning ordamida ma’lumotlar hosil qilish mumkinligi avvalgi mavzulardan sizga ma’lum. Klaviaturaning umumiy ko’rinishi undagi tugmachalar soni va joy­lanishiga qarab turli xil kompyutеrlarda farq qilishi mumkin, lеkin ularning vazifasi o’zgarmaydi. Klaviatura foydalanuvchi uchun muhim qurilma bo’lib, uning yordamida kompyuterga qiymatlar, buyruqlar va boshqarish tasirlari kiritiladi. Klavishalarga lotin va rus alfavita harflari, o’nli raqamlar, matematik, grafik va maxsus xizmat belgilari, tinish belgilari, ba’zi buyruqlar, jadvallar nomlari va boshqalar belgilangan.

Klaviatura ko’pincha 101 klavishaga еga, lekin holi ham 84 klavishali еski klaviatura va yangi Windows sistemasida ishlatish uchun qulay 104 klavishli klaviatura ham uchrab turadi. Kompyuter tipiga bog’liq ravishda klavishalarning vazifalari, ularning belgilanishi va joylashishi o’zgarib turishi mumkin. Ularning quyidagi ko’rinishlari mavjud.

Klaviaturada biz bilgan barcha belgilar, sonlar, harflar mujassamlashgan. Demak, harfl ar ketma-ketligidan so’zlar, so’zlardan satrlar, satrlardan matnlar hosil qilish va uni kompyuter xotirasida saqlash mumkin. Shuningdek, klaviatura inson bilan kompyuter o’rtasida muloqоt vazifasini bajaruvchi vosita hisoblanadi. Shu sababli klaviaturada ishlash ko’nikmalarini hosil qilish, tugmachalar joylashishi va ularning asosiy vazifalari bilan tanishib olish zarur. Klaviaturaning undagi tugmachalar

soniga ko’ra bir necha turlari mavjud. Har bir tugmachada 1 ta, 2 ta, 3 ta yoki 4 tagacha belgi (harf, son, ishoralar) yoki kursorni boshqarish buyruqlari joylashgan.

Klaviaturadagi tugmachalar vazifasiga ko’ra 6 guruhga bo’linadi.

1 alifbo-raqamli tugmachalar

2 maxsus xizmat vazifasini bajaruvchi tugmachalar

3 kursorni boshqarish tugmachalari

4 funksional tugmachalar

5 raqamli tugmachalar paneli

6 indikatorlar