42-umumiy o`rta ta`lim maktabining biologiya o`qituvchisi Yashuzakova Nargizaning “Baliqning ichki tuzulishi”

Darsning rivojlantiruvchi maqsadi: O'quvchilarning tirik organizmlarning xilma-xilligi, yashash muhitiga moslashish belgilari haqidagi bilimlarini, darslik ustida mustaqil ishlash ko'nikmalarini rivojlantirish.

Darsni jihozlash: Baliqning ichki tuzilishi aks ettirilgan jadvallar, makropreparatlar.

Darsda foydalaniladigan texnologiya: Hamkorlikda o'qitish texnologiyasi.

Darsning borishi:

I. Tashkiliy qism

II. O'quvchilarni dars mavzusi, maqsadi, borishi bilan tanishtirish va ularning faoliyatini o'quv topshiriqlarini bajarishga yo'llash.

III. Yangi mavzuni o'rganish

Mazkur mavzu matni mantiqiy tugallangan quyidagi qismlarga ajratiladi:

1. 
   Baliqning ovqat hazm qilish sistemasi.
   
2. 
   Baliqning nafas olish organlari.
   

3. Baliqning qon aylanish sistemasi.

4.Baliqning ayirish sistemasi va uning organizmida moddalar almashinuvi.

Hazim ilish sestemasi og’iz bo’shlig’i, halqum, qizilo’ngach va ichakdan iborat. Ichak bo’shlig’ida oshqozon osti bezining hazim qilish shirasi va jigar ishlab chiqargan o’t suyuqligi ajraladi.

Nafas olish sestemasi jabralardan iborat, suvda erigan kislarod bilan nafas oladi. Ular og’zi orqali yutilgan suvni jabra teshiklari orqali chiqarib turadi.

Qon aylansh sestemasi yurak, qorin va orqa aortalari arterya, vena va kapelyar qon tomirlardan iborat. Yuragi ikki kamerali, 1 ta qorincha va 1 ta bo’lmachadan iborat.

Ayir sestemasi bir juftdir, buyragi tasmasimon, chiqarish teshigi bor. Baliqlar zsovuqqonli hayvonlar ularning tana harorati tashqi muhit ta’sirida o’zgarib turadi.

Baliqlarda moddalar almashinuvi jarayonida tashqi muhitdan olingan oziq moddalardan organizim uchun zarur bo’lgan moddalar hosil bo’ladi. Bu moddalar organizimni o’sishi, nasil qoldirishi va barcha hayotiy jarayonlarni ta’minlashga sarif bo’ladi.

№

O’quvchilar o’zlashtirishilozim bo’lgan materiallar yuzasidan o’quv topshiriqlari

1 2 3 4

Darslikdagi matnni diqqatbilan o'qib, quyidagi savollarga javob toping va topshiriqlarni bajaring. Baliqlar nimalar bilan oziqlanishini aniqlang. Baliqning ovqat hazm qilish sistemasi qanday organlardan iborat? Baliqda oshqozon vazifasini qaysi organ bajaradi va unga qaysi organlarning yo'li ochilgan? Baliqning ovqat hazm qilish sistemasini lansetnikniki bilan taqqoslang. O'xshashlikva farq qiluvchi belgilarni aniqlang.

1-guruh uchun o’quv topshiriqlari

2-guruh uchun topshiriqlar

№	O’quvchilar o’zlashtirishilozim bo’lgan materiallar yuzasidan o’quv topshiriqlari
1 2 3 4