405-Guruh talabasi : Raxmatov Sardor

Mavzu :Elektr avtomatik boshqaruvi va rele qurilmalari

4/4-guruh talabasi Otaqulov Asliddin

Reja: 1. Rele himoyasi haqida umumiy ma’lumotlar 2.Rele himoyasini maqsadi va vazifalari

Ma’lumki elektr podstansiyalar, elektr motorlar, qurilmalar va uskunalar, kabel va havo elektr tok o‘tkazish liniyalarda, tarqatish va taqsimlash uskunalarining qismlarida va shu bilan birga elektr tarmoqlardan kuchlanish ostida uzluksiz tok o‘tishi natijasida mazkur qurilmalarda haroratning ortishiga olib keladi. Elektr qurilmalardagi mo‘tadil ish tarzining buzulishi, izolyatsiya qavatining shikastlanishiga yoki ishdan chiqishiga olib keladi. Izolyatsiyaning buzulish natijasida qisqa tutashuv jarayonini yuzaga keladi
Qisqa tutashuv anormal rejimlar ichida eng xavflisi hisoblanadi. Uni kelib chiqishi izolyatsiya qobig‘ining shikastlanishi, izolyatorlarning teshilishi va uni qoplashda, katta mehnat, uzoq vaqt va material sarflanadi.
Masalan: havo liniyasida o‘tkazgich simning uzulishi, kabel liniyasining ishdan chiqishi, transformator chulg‘amining kuyib ketishi kabi holatlar. Buning asosiy sababchisi navbatchi elektrotexnik xodimlarning xato va noto‘g‘ri hatti-harakatlari (kuchlanish ostidagi uskunalarning yerlashtirish tizimiga ulash, yuklama ostida ishlayotgan elektr tarmoqlardagi kuchlanishni o‘chirish uchun oddiy (yoy razryadidan himoyalash tizimi bo‘lmagan) uzgichlardan foydalanish kabi holatlar
Akasariyat hollarda qisqa tutashuv yuz bergan joyda elektr yoy razryadi hosil bo‘ladi. Yoy razryadining harorati juda yuqori bo‘lganligi sababli tok o‘tkazuvchi qismlar, o‘tkazgichlar, kabellar, izolyatsiyalash vositalari, izolyatorlar va elektr uskunalar ishdan chiqadi.
Rele himoyasining maqsadi. Elektr ta’minot tizimlarini avtomatik va masofadan boshqarish, avariyalar va buzilishlarning oldini olish, elektr tizimidagi barcha uskunalarning ish parametrlarini nazorat qilish va nosozlik holatlarini tezda bartarf etishdan iborat.
Rele himoyasining vazifalari. Elektr tizimidagi barcha qurilmalarni boshqarish; katta talofatlar va avariyalarini oldini olish; zaxira manbadan ulanishni ta’minlash; rele himoya tizimidagi avtomatik qayta ulash; zaxirani avtomatik ulash; maksimal tokdan himoya; differensial himoya va shunga o‘xshash bir qancha himoya tizimlarining normal ish rejimini ta’minlash.