4. Xayotiy faoliyati xavfsizligi

2. Mehnat sharoitini aniqlovchi asosiy omillar tahlili.
Lak – bo`yoq materiallari ishlatiladigan ishlarga 18 yoshdan kichik, xomilador va bola emizadigan ayollarga ruxsat etilmaydi. Ishchilar bo`yash ishlariga tayyorgarlik va bo`yash ishlarida xavfsiz usullar, bo`yoqni tayyorlash, lak – bo`yoq materiallari omborxonalarida ishlash, birinchi tibbiy yordam ko`rsatish bo`yicha o`qitiladi va yo`riqnomalar o`tkaziladi.
Uncha ko`p bo`lmagan bo`yash ishlarida sirtlar metall kuraklar, pichoqlar, shpatellar, cho`tkalar bilan qo`lda tozalanadi. Agar bu ishlarning hajmi katta bo`lsa po`lat cho`tkalar yoki elektr yuritmali korund (qattiq mineral) li doiralar ishlatiladi.
Bu ishlar kameralar yoki izolyatsiyalangan, shamol tortuvchi shamollatish qurilmasi bilan jihozlangan xonalarda bajariladi. Ishchilar respirator va qo`lqoplarda ishlashadi.
Eski bo`yoqni qalaylash lampasi yoki maxsus gorelka bilan olov yoqib kuydirib yo`qotish mumkin emas, chunki havo qo`rg`oshin va boshqa zaharli bug`lar hamda gazlar bilan ifloslanadi. Eski bo`yoqni kimyoviy usulda yo`qotishda juda ehtiyotkorlik talab etiladi.
Bo`yash cho`tka, purkash va botirish yo`llari bilan amalga oshiriladi. Cho`tka bilan bo`yash purkash orqali bo`yash bilan solishtirganda xavfsizroq va ishlayotgan kishining sog`ligiga zarari katta. Purkash orqali bo`yashda respiratorlardan foydalanish shart.
O`lchamlari bo`yicha kichik va o`rtacha detallarni bo`yashda ularni bo`yash kamerasining ichiga joylashtiriladi. Ishchi esa tashqarida bo`lishi kerak.
Botirib (sho`ng`itib) bo`yashda bo`yoq detallar botirilayotganda vannaning qirrasidan toshib ketmasligi kerak. Sig`imi 0,5 m<sup>3</sup> gacha bo`lgan vannalar maxsus so`ruvchi bortlar va ishdan tanaffus paytida berkitib turish uchun qopqoqlar bilan, sig`imi 0,5 m³ dan katta vannalar esa maxsus to`siqlar va tortuvchi shamollatish qurilmasi bilan jihozlanadi. Ishlar tugagandan so`ng bo`yoqchilar yuz va qo`llarini issiq suvda sovun bilan tozalab yuvishlari, yaxshisi issiq dush qabul qilganlari mahqul. Organik eritgichlardan yuz va qo`l terisini himoya qilish maqsadida ish boshlashdan oldin yuz va qo`lga maz, krem surtish, qo`lga esa gazlamadan tayyorlangan mustahkam elastik va polivinilxlorid bilan qoplangan qo`lqop kiyish zarur. [10-11].