4-tema: Oqıwshılarda informaciya qabıllaw mádeniyatın qáliplestiriw. Tálim mekemeleriniń menejmenti. Xalıqaralıq bahalaw programmaları (Programme for the international assesment). Korrekcion pedagogika tiykarları

3. Sóylew qábiletinde kemshilikleri bar balalar. Arnawlı járdemge mútáj anomal balalarǵa sóylewinde awır kemshilikleri bar balalarda kiredi. Sóylew qábiletindegi kemshilik logopediya iliminde «sóylew tiliniń awıtqıwı» dep ataladı. Sóylew kemshiligi óz-ózinen joǵalıp ketpeydi, kerisinshe waqıttıń ótiwi menen kesellik ótlesip ketiwi múmkin. Bul adamlar logopediyalıq járdemge mútáj boladı.
Házirgi waqıtta sóylew kemshilikleri tiykarınan tómendegi toparlarǵa ajıratıladı:
1. Fonetikalıq xarakterdegi kemshilikler – bularǵa sesti durıslı ayta almaslıq, hawazındaǵı kemshilikler, sóylew tezligi, tempi, ritmi hám erkinligindegi kemshilikler, sózdi qurap aytıwındaǵı kemshilikler kiredi.
2. Sistemalı sóylew qábiletiniń buzılıwları – adamnıń barlıq sóylew sistemasınıń buzılıwı aqıbetinde kelip shıǵadı hám ol sóyley almaydı. Bunday adamlardıń qulaǵı esitedi, oligofreniya keselligi joq.
3. Jazba sóylew kemshilikleri – bunda adam jazǵanda sózlerdi quraw baǵdarında qıylanadı.
4. Ruwxıy tárepten rawajlanıwında arqada qalǵan balalar. Sabaqtan úlgermeytuǵın oqıwshılar arasında bunday balalar ushırasıp turadı. Olardıń biliw qábiletiniń ázzilewi oraylıq nerv sistemasındaǵı zat almasıw processiniń buzılıwınan kelip shıǵadı.
Ruwxıy rawajlanıwında arqada qalǵan balalar aqıl dárejesi tárepinen eki toparǵa bólinedi:
1. Jeńil kemshiliklerge iye bolǵan balalar – bular arnawlı sharayatlarda 1-3 jıl tálim-tárbiya alǵannan soń ulıwma bilim beriwshi mekteplerdiń tiyisli klasslarında oqıwı múmkin.
2. Ruwxıy tárepten rawajlanıwda sezilerli dárejede arqada qalǵan balalar – bul balalardı orta mektepti pitkergenshe arnawlı sharayatta oqıtıw maqsetke muwapıq keledi.
Sońǵı waqıtları alımlar ruwxıy tárepten rawajlanıwında arqada qalǵan balalardı klinikalıq- psixologiyalıq kóz-qarastan kelip shıǵıp, tómendegi túrlerge bóledi:
1. Konstitucional; 2.Somatogen; 3.Psixogen; 4.Serebral turli.
Bunday balalar arnawlı járdemge mútáj bolıp, olardı arnawlı bilimlendiriw mekemelerinde yaki differencial tálim arqalı oqıtıw maqsetke muwapıq keledi.