4. Sug’oriladigan yerlarda kuzgi bug’doy hosildorligiga sug’orish tartibini ta’siri doc

Xayot faoliyati xafsizligi tadbirlari.

Atmosfera muxitining ifloslanishida kishilarning xo’jalik faoliyati tufayli vujudga kelgan xar xil kimyoviy moddalarning roli katta.

Xozirda sanoat korxonalari va maishiy xizmat ko’rsatish kambinatorlarining ana shunday chiqindilarning miqdori juda xam ko’pdi. Atrof muxitni ifloslantiruvchi asosiy manbalardan biri zaxarli ximikatlardir .Zaxarli kimyoviy
preparatlar umumiy xolda pestidsidlar deb yuritiladi. Pestidsidlar sog’liqni saqlashda va ayniqsa qishloq xo’jaligida ko’plab ishlatilamoqda.
Zaxarli ximikatlar bir necha, turga bo’linadi : Chunonchi, o’simliklarning o’sishi va rivojlacha nishga ta’siri kimyoviy moddalar – regulyatorlarda, bargini tukuvchi preparatlar defoliyantlar : shuningdek xashoratlar va kemiruvchilarni qiruvchi preparatlar ularni jalb etuvchi xashoratlarni va boshqalarni sterizisalaydigan preparatlar va xokozo.
O’simliklarni o’sishini tartibga soluvchi pestiyidlardan samarali va ilmiy asosda foydalanilsa, xosildorlik 10 % dan -80 % gacha oshadi. Ayniqsa , ular donli va ayrim poliz, xamda mevali ekinlari uchun juda kata foyda beradi .
Pestisidlarning ishlata verilishi oqibatida zaxarga chidamli zararkunandalar ko’payib, ularning tabiy kushandalari va xashoratlari esa qirilib ketmoqda. Xozirgi vaqtda 150 kg /ga yaqin xashorat turlari zaxarli ximikatlarga moslashib olgan. Ularning yarmi qishloq xo’jaligi zararkunandalarni,kamonlari esa kasal tarqatuvchilardir.
Qishloq xo’jaligida va ayniqsa xalq xo’jaligida zararkunandalarga qarshi kurashda zaxarli ximikatlarni qo’llash metodidan voz kechib bo’lmaydi. Chunki, bu metod orkali ko’pgina qo’shimcha maxsulotlar olinayotganligi ma’lum. Ammo zaxarli ximikatlar foyda keltirsh bilan birga kata zarar xam keltiradi.
Bnday pereparatlarning xossasini,uning taxsillik darajasini parchalanish muddatini, joyinig land shaft xususiyatlarini to’g’ri bilish kerak.
Atrof-muxitni ifloslanishiga olib kelmaydigan,kichik organizimiga xafli bo’lgan fosfirli organik pestisidlar (fosfororganik); korbofos,rogermetofos va boshqalar qishloq xo’jaligida qo’llanilib kelinmoqda.
Foydali hayvonlar va o’simlik organizimlarga zsyon yetkazmaslik,hamda o’simliklarnig xosildorligini oshirish geografik muxiti ifloslantirmaslik uchun zararkunandalrga qarshi kurash choralaridan biri o’simlik urug’larni ekishdan oldin
pestisidlar bilan qayta ishlashdir.Bundan tashqari zararkunanda organizimlarning erkaklarini nur tasirida sterilizasiyalangan orqali ularning ko’payishiga chek qo’yilmoqda.Nazariy xisoblashlarga ko’ra, bu usul natijasida turtinchi avloddan keyin xashorat populiyasiyasi yo’qolishi mumkun