4. Qonun: tushunchasi va xususiyatlari 4


Kategoriya tushunchasi va xususiyati



Download 17,55 Kb.
bet4/6
Sana17.06.2021
Hajmi17,55 Kb.
#68846
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Falsafa 6- mavzu topshiriq javobi

9. Kategoriya tushunchasi va xususiyati.

9. Kategoriya qadimgi yunon tilidan olingan bo’lib: “izohlash”, “tushuntirish”, “ko’rsatish” degan ma’nolarni anglatadi. Uning mazmunidagi bunday xilma xillik qadimgi davrlardanoq ilmiy tadqiqot yo’nalishiga aylangan. Falsafa tarixida ularni birinchi bo’lib, Arastu tariflab bergan. U o’zining “Kategoriyalar” degan asarida ularni ob’ektiv voqelikning umumlashkan inkosi sifatida qarab, turkumlashtirishga harakat qilgan. Xususan,uningcha quyidagi kategoriyalar mavjud: “mohiyat”,”miqdor”,”sifat”,”munosabat”,”o’rin”,”vaqt”,”holat”,”mavqe

“harakat”,”azob-uqubat”. Bu turkumlashtirish, o’z vaqtida ilmiy bilishda juda katta ahamiyatga ega bo’lgan. Keyinchalik Arastu “Metofizika “ asarida “mohiyat”,”holat”,”munosabat” kategoriyalarini izohlagan. Umuman kategoriyalarni falsafa tarixida ilmiy mavzu sifatida o’rganishni aynan Arastu boshlab bergani e’tirof qilinadi. Ma’lumki ungacha Yunonistonda ko’proq politika,ritorika fanlari fan sifatida tizimga tushurilgan edi. Chunki o’sha davrda qo’shinni,mamlakatni, odamlarni boshqarish uchun siyosat va nutq madaniyati sirlarini bilish katta ahamiyatga ega bo’lgan. Ammo shu davrlarda falsafaning qonunlari, kategoriyalari va asosiy tayanch tushunchalar muayyan tizimga tushirilmagan, izchil bayon qilingan bilimlar darajasi sifatida shakllantirilmagan edi. Xattoki Yunonistonning mashhur olimi va mutafakkiri Suqrotni ham ana shunday,xali guyoki shakllanmagan fan bilan shug’ullangan va yoshlarni bu ilm yo’liga boshlab, ularning noto’g’ri tarbiyasiga sabab bo’lganlikda ayblaganlar. Bu hol Suqrotning buyuk shogirti Arastuning aniq Sistema tarzida ifodalashga kirishishi uchun turtki bo’lgan. Olim falsafaning qonun va kategoriyalarini birinchi marta sistemalashtirgan,tariflagan va falsafani fan darajasiga ko’targan. O’sha davrdan boshlab falsafa o’z qonunlari tamoyillari, kategoriyalar tushunchalariga ega bo’lgan. Sharqda bu masalaga Forobiy, Beruniy, Ibn Sinolar ham katta ahamiyat qaratgan.


Download 17,55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish