|
TRANNI BOSHLASH
Hisobni YANGILASH
SET balansi = balans - 100
Agar @@ xato = 0 bo'lsa
BOSHLASH
ORTAGA BERISH TRAN
QAYTISH
OXIRI
karta_hisobini YANGILASH
SET balansi = balans + 100
QAYERDA account_number=@s _hisob
Agar @@ xato = 0 bo'lsa
BOSHLASH
ORTAGA BERISH TRAN
QAYTISH
OXIRI
TRANNI QILISh
Buyruq BOSHLASH TRAN serverga tranzaksiya boshlanishi haqida xabar beradi. Bu shuni anglatadiki, server buyruqni olishdan oldinMAVJAT QILING TRAN barcha o'zgarishlar vaqtinchalik. Shuning uchun, agar birinchi yangilanishdan keyin server ishdan chiqsa, tranzaksiya orqaga qaytariladi. Tranzaksiya tugamaguncha hech qanday jarayon ma'lumotlarga kira olmaydi.
Eng keng tarqalganlari:
b ank kartasi bloklangan;
operatsiyani bajarish uchun zarur bo'lgan bank kartasida etarli mablag' yo'q;
to'lov kartasida to'lovlarni amalga oshirishda cheklovlar o'rnatilgan;
to'lov kartasining amal qilish muddati tugagan;
PIN-kodni kiritishda xatolik yuz berdi;
bank kartasi pul yuvish, firibgarlik va hokazolarda gumon qilinib, to'xtash ro'yxatiga kiritilgan;
texnik muammolar mavjud (veb-saytda, bankomat bilan va hokazo).
Agar tranzaktsiyalarni taqiqlash kartadagi balansning etarli emasligi bilan bog'liq bo'lmasa, muammolarni bartaraf etish uchun xizmat ko'rsatuvchi bank bilan bog'lanishingiz kerak. Ba'zi hollarda, tranzaktsiyalar mijozlarning o'zlari tashabbusi bilan bekor qilinishi mumkin (albatta, agar biz naqd pul olish haqida gapirmasak). Kartadan hisobdan chiqarilgan mablag'larni firibgarlik yo'li bilan qaytarish imkoniyatiga ega bo'lish uchun tranzaktsiyalarni bekor qilish imkoniyati haqida bilishingiz kerak.
Eng oson yo'li - operatsiyani amalga oshirilgan kuni bekor qilish.
Operatsiyalarni bekor qilish funktsiyasi terminallarning o'zida.
Agar terminallar ma'lumotlari allaqachon bankka o'tkazilgan bo'lsa, siz moliya institutining o'ziga murojaat qilishingiz kerak.
Telefon abonentlarining umumiy soni yil sayin ortib bormoqda. Bu o'sish telefon marketingi, spam, reklama va boshqa "xizmatlar" paydo bo'lishiga turtki bo'lolmadi. Ushbu maqolada biz telefon firibgarligining yangi turi - "O'tkazilayotgan summa uchun operatsiya" matni bilan xabarlarni yuborish haqida qisqacha gaplashamiz. Siz aynan nima uchun bunday SMS-xabar olganingizni, bu nimani anglatishini va bunday xabarlarning maqsadi nima ekanligini bilib olasiz.
Ma’lumotlar bazasini administratorlash va xavfsizligini ta’minlash
Reja
1 Ma’lumotlar bazasi haqida tushuncha.
2 Ma’lumotlar bazasini administratori imkoniyatlari va vazifalari.
Ma'lumotlar bazasi - bu ma'lumotlar sxemasiga muvofiq saqlanadigan va ma'lumotlarni modellashtirish vositalari qoidalariga muvofiq manipulyatsiya qilinadigan ma'lumotlar to'plamidir.
Ma'lumotlar bazasi – bu bir yoki bir nechta sohalarda ishlatiladigan, ma'lumotlarning xususiyatlarini va ular o'rtasidagi o'zaro munosabatlarni tavsiflovchi kontseptual tuzilishga muvofiq tashkil etilgan ma'lumotlar to'plami.
Ma'lumotlar bazasi - bu ma'lum bir qoidalar asosida tashkil etilgan va kompyuter xotirasida saqlanadigan, ma'lum predmet sohaning hozirgi holatini tavsiflovchi va foydalanuvchilarning axborot ehtiyojlarini qondirish uchun foydalaniladigan ma'lumotlar to'plamidir.
Ma'lumotlar bazasi - har qanday korxonaning dasturiy ta'minot tizimlari tomonidan ishlatiladigan doimiy (doimiy saqlanadigan) ma'lumotlar to'plami.
Ma'lumotlar bazasi - tashkilotning axborotga bo'lgan ehtiyojini qondirish uchun ishlab chiqilgan, mantiqan bog'liq bo'lgan ma'lumotlarning umumiy to'plami (va ushbu ma'lumotlarning tavsifi).
Ma'lumotlar bazasi turlari
Har xil mezonlarga ko'ra farq qiladigan ma'lumotlar bazalarining ko'p turlari mavjud. Masalan, "Ma'lumotlar bazasi texnologiyalari entsiklopediyasi" da ma'lumotlar bazalarining 50 dan ortiq turlari ko'rsatilgan.
Asosiy tasniflar quyida keltirilgan.
Ma'lumotlar modeli bo'yicha tasniflash
Misollar: Ierarxik, Ob'ektli va ob'ektga yo'naltirilgan, Ob'ektli-relyatsion, Relyatsion, Tarmoqlik, Funktsional.
Doimiy saqlash muhiti bo'yicha tasnifi
Ikkilamchi xotirada yoki odatdagi turda (conventional database): doimiy saqlash vositasi periferik xotira (ikkilamchi xotira) - odatda qattiq disk.
Operativ xotiraga: MBBT faqat joriy qayta ishlash uchun ma'lumotlarni keshga joylashtiradi.
Operativ xotira ichida (in-memory database, memory-resident database, main memory database): bajarish bosqichidagi barcha ma'lumotlar operativ xotirada joylashtiradi.
Uchinchi darajali xotirada (tertiary database): bu odatda magnit lentalar yoki optik disklarga asoslangan serverdan ajraladigan ommaviy saqlash qurilmasi
Bir hil emas (heterogeneous distributed database): turli tarmoq tugunlarida tarqatilgan ma'lumotlar bazasining qismlari bir nechta MBBT yordamida qo'llab-quvvatlanadi.
Bir hil (homogeneous distributed database): turli xil tarmoq tugunlarida tarqatilgan ma'lumotlar bazasining fragmentlari bir xil MBBT yordamida qo'llab-quvvatlanadi.
Parchalangan yoki bo'lingan (partitioned database): ma'lumotlarni tarqatish usuli vertikal yoki gorizontal ravishda parchalanadi.
Replikatsiya qilingan ma'lumotlar bazasi (replicated database): ma'lumotlarni tarqatish usuli replikatsiya (tirajlash) hisoblanadi.
MBBT administratorlari (ma'murlari) - bu MBBT ni yaratishning boshlang'ich bosqichidagi foydalanuvchilar guruhi. Ko'p sonli foydalanuvchilarning bir vaqtning o'zida ishlashi nuqtai nazaridan uning optimal tashkil etilishi uchun javobgardir. Foydalanish davomida u ko'p foydalanuvchanlik rejimida to'g'ri ishlash uchun javobgardir. Rivojlanish va qayta tashkil etish bosqichida - ushbu foydalanuvchilar guruhi hozirgi faoliyatini o'zgartirmasdan yoki tugatmasdan to'g'ri qayta tashkil etish imkoniyati uchun javobgardir;
Ko’pchilik MBBT larda ma'lumotlarga ruxsatni cheklashning ikki bosqishli qo’llaniladi. Birinchi bosqishda siz unga serverning o'zi bilan bog'lanishiga imkon beradigan, ammo ma'lumotlar bazalariga avtomatik kirishni ta'minlamaydigan foydalanuvchi qayd yozuvini (login) yaratishingiz kerak. Ikkinchi bosqishda MBBTdagi har bir ma'lumotlar bazasi uchun foydalanuvchi qayd yozuviga asoslanib foydalanuvchi yozuvini yaratish kerak. Ma'lumotlar bazasi foydalanuvchisi (user) sifatida foydalanuvchiga berilgan huquqlar asosida uning kirish nomi (login) tegishli ma'lumotlar bazasiga kirish huquqini oladi. Turli xil ma'lumotlar bazalarida bir xil foydalanuvchining loginida kirish huquqlari har xil bo'lgan bir xil yoki har xil foydalanuvchi nomlari bo'lishi mumkin. Boshqacha qilib aytganda, MBBT ga ulanish uchun foydalanuvchi qayd yozuvidan foydalaniladi, undan so'ng uning ruxsat darajalari har bir ma'lumotlar bazasi uchun alohida belgilanadi.
MB korxonaning umumiy axborot resursi sifatida doimo ish holatida bo'lishi kerak. U muhim ahamiyatga ega bo'lgan resurs sifatida, alohida boshqarishni talab qila boshladi. Ko'pgina hollarda uning kundalik ishlashini, korxonaning o'sib borayotgan ehtiyojlariga mos ravishda rivojlanishini ta'minlash zarur edi. Bundan tashqari, ma'lumotlar bazasi va uni rivojlantirish texnologiyasi doimiy ravishda takomillashtirilib turar edi va ma'lumotlar bazasiga aylangan ancha murakkab ob'ekt uchun yuqori darajadagi maxsus bilimlar talab qilinardi. Bunnan kelib chiqib MB ni boshqarish funktsiyasi "Ma'lumotlar bazasini administratorlash" deb nomlandi va uni boshqaruvchi shaxs "Ma'lumotlar bazasi administratori (ma'muri)" deb nomlana boshladi.
Ma'lumotlar bazasini administratorlash (boshqarish) - bu ma'lumotlar bazasini boshqarish funktsiyasi. Ma'lumotlar bazasini boshqarish uchun mas'ul shaxs "Ma'lumotlar bazasi administratori" (MBA) yoki “Database Administrator” (DBA) deb nomlanadi.
Ma'lumotlar bazasi administratori (MBA) yoki Database Administrator (DBA) - ma'lumotlar bazasiga qo'yiladigan talablarni ishlab chiqish, uni loyihalashtirish, amalga oshirish, samarali foydalanish va saqlash, shu jumladan ma'lumotlar bazasi foydalanuvchilari qaydlarini boshqarish va ruxsatsiz kirishdan himoya qilish uchun mas'ul shaxsdir. MBA ning yanada muhim vazifasidan biri bu - ma'lumotlar bazasining yaxlitligini ta'minlashdir.
Foydalaniladigan MBBT turiga qarab MBA vazifalari biroz farq qilishi mumkin, ammo asosiy vazifalarga quyidagilar kiradi:
Ma'lumotlar bazasini loyihalash.
Ma'lumotlar bazasi o’nimdorligini optimallashtirish
Ma'lumotlar bazasiga ruxsatni ta'minlash va boshqarish
Ma'lumotlar bazasini himoya qilish
Ma'lumotlar bazasini zaxiralash va tiklash
Ma'lumotlar bazalarining yaxlitligini ta'minlash
MBBTning yangi versiyasiga o'tishni ta'minlash
MBAlari orasida turlari bo'yicha qat'iy hujjatli farqlash mavjud emas. Ammo ularga yuklangan vazifalarga qarab MBAning bir nechta umumiy turlari mavjud:
Tizim administratori
MB arxitektori
MB tahlilchisi
Ma'lumotlar modelini ishlab chiqaruvchi
Ilovalar administrator
MB ning muammoga yo'naltirilgan administratori
O’nimdorlik bo'yicha tahlilchi
Ma'lumotlar ombori administrator
foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
https://www.tami.uz/
https://en.wikipedia.org/
Do'stlaringiz bilan baham: |
