4-Mavzu: XVII asr o`rtasi XX asr boshida Eron (2-soat) Reja


Eronning yarim mustamlakaga aylanishi



Download 0,52 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/10
Sana11.07.2021
Hajmi0,52 Mb.
#115921
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
4-Mavzu

4.6.Eronning yarim mustamlakaga aylanishi. 

Eronning  chet  el  mustamlakachilariga  qaramligi  xalq  ommasi  hayotining 

barcha tomonlariga o’z ta’sirini ko’rsatdi. XIX asr oxiriga kelib Eron aholisining 

katta  qismi  avvalgidek  qishloq  xo’jaligida  band  edi.  Mamlakatning  yarim 

mustamlakaga  aylanishi  natijasida  paxta,  tamaki,  guruch,  mevalar  va  ko’knorini 

eksport  qilish  ancha  ko’paydi.  Ba’zi  hududlarning  ma’lum  bir  ekin  turiga 

ixtisoslashishi boshlandi, G’ilyonda sholi, Xurosonda paxta etishtirish ko’paydi. 

Qishloq xo’jaligining tovarlilik xususiyati kuchaydi. Eski feodallarning bir 

qismi  yangi  sharoitlarga  moslasha  olmay,  inqirozga  uchrab,  o’z  yerlarini 

yo’qotdilar.  Ikkinchi  tomondan  o’z  xo’jaliklarini  bozor  talablari  asosida  tashkil 

qilgan  yangi  shakldagi  pomeshchiklar  boyib,  kuchayib  bordilar.  Ular  xonavayron 

bo’lgan feodallarning yerlarini sotib oldilar, shoh yerlarining bir qismi ular qo’liga 

o’tdi.  Ayniqsa  dehqonlarning  yerdan  mahrum  bo’lishi  kuchaydi.  Jumladan 

Isfaxonda dehqonlarning 80 foizga yaqini yersiz edi. 

Eron qishloq xo’jaligining jahon kapitalistik bozoriga tortilishi dehqonlarni 

feodallar  tomonidan  asoratga  solinishini  kuchaytirib  yubordi.  Pomeshchiklar  yer 

uchun  ijara  haqini  oshirdilar,  xonavayron  bo’lgan  dehqonlar  sudxo’rlar  asoratiga 

tushib  qoldilar.  Ba’zi  viloyatlarda  1870  yildan  1890  yilgacha  bo’lgan  davrda 

pomeshchiklarning  dehqonlardan  oladigan  soliq  va  to’lovlari  2,5  baravar  oshdi. 

Har  5-6  yilda  yuz  berib  turadigan  hosilsizlik  mamlakatda  dahshatli  ocharchilikni 

keltirib  chiqarardi.  1879-1881  yillardagi  ocharchilik  davrida  1,5  millionga  yaqin 

odam, ya’ni mamlakat aholisining 15-20 foizi halok bo’ldi. 




17 

 

Mustamlaka  asorati  shahar  aholisi  boshiga  ham  katta  kulfatlar  keltirardi. 



Chet  elliklar  raqobatiga  dosh  berolmagan  o’rta  va  mayda  savdogarlar, 

hunarmandlar kasodga uchrardi. 

Shu  bilan  birga  savdoning,  tovar-pul  munosabatlarining  rivojlanishi, 

kontsession  korxonalarning  paydo  bo’lishi  Eron  milliy  kapitalizmining 

rivojlanishiga  ko’maklashdi.  Mamlakatda  yangi  ijtimoiy  sinflar  –  proletariat  va 

milliy burjuaziya shakllana boshladi. 




Download 0,52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish