4-mavzu: ms word dasturi yordamida sohaga oid normativ xujjatlarni tayyorlash

2. Microsoft Word dasturida jadvallar bilan ishlash
Xujjatga jadval qo’yish uchun gorizontal menyuning Вставка bandidan Таблица bo’limini tanlaymiz va quyidagi usullardan foydalanishimiz mumkin:
Таблица bo’limi yordamida quyidagicha jadval qo’shiladi:



Rasmda sichqoncha yordamida 7 ta ustun va 8 ta satrli jadval qo’shish usuli ko’rsatilgan.
2) Таблица bo’limining Вставить таблицу buyrug`i tanlansa, yaratilayotgan jadvalning ustun va satrlar sonini kiritish uchun quyidagi muloqot oyna ochiladi:



Ustun va satrlar soni kiritilgach, matnning kursor turgan joyida jadval paydo bo’ladi. Menyular qatorida Работа с таблицами bo’limi ochilib, Конструктор va Макет menyulari faollashadi.

3 ) Foydalanuvchi xoxishiga qarab jadvalni Вставка menyusini Таблица bo’limining Нарисовать таблицу buyrug`i yordamida sichqoncha orqali chizish mumkin. Chizilayotgan chiziqlar punktir chiziq bilan belgilanadi:

Yaratilgan jadvalni kerakli malumotlar bilan to`ldirish mumkin. Kataklarni birlashtirish lozim bo`lganda tugmasidan foyfalanishning o`zi etarli.

Topshiriq №1.

1.MS Word dasturida quyidagi jadvalni hosil qiling:

2.Jadvalni quyidagi ko’rinishga keltiring

Topshiriq № 2. Quyidagi jadvalni kiriting. Mahsulot sifatini tahlil qilish.

Navlar	Mahsulotning narxi	I-navga aylanish koeffitsienti	Natura holatda ishlab chiqarilgan mahsulot				Rejaning bajarilishi	Ishlab chiqaril-gan mahsulot qiymati (m.s)		I-navga hisoblan-gan mahsulot
			Reja		Haqiqat
			Miqdori	Ulushi	Miqdori	Ulushi
1	1540	1	48000
2	1100	0.8	6500		4200
3	930	0.5	2000		2500
4	760	0.3	1500		800
	Jami				67000

Topshiriq №3. “Aktsent 1” stilini tanlab, quyidagi jadvalni hosil qiling.

№	Ism sharif	Tug`ilgan yil	Tug`ilgan joy
	Azizov Odiljon	1992	Andijon
	Azizova Azizaxon	1999	Farg‘ona
	Ismatullaeva Dildora	1999	Andijon
	Majitova Robiya	1998	Andijon
	Murodova Zarina	1999	Farg‘ona
	Murodova Munisa	2004	Andijon
	Sobirov Orif	1999	Namangan
	Sobirov Shobahrom	1997	Andijon
	Tadjieva Roziya	1999	Farg‘ona
	Sharipov Mirshod	1997	Namangan

Topshiriq №4. Quyidagi jadvalning Ism sharif ustunini kamayish bo`yicha saralang.

№	Ism sharif	Tug`ilgan yil	Tug`ilgan joy
	Tadjieva Roziya	1999	Farg‘ona
	Sobirov Shobahrom	1997	Andijon
	Sobirov Orif	1999	Namangan
	Sharipov Mirshod	1997	Namangan
	Murodova Zarina	1999	Farg‘ona
	Murodova Munisa	2004	Andijon
	Majitova Robiya	1998	Andijon
	Ismatullaeva Dildora	1999	Andijon
	Azizova Azizaxon	1999	Farg‘ona
	Azizov Odiljon	1992	Andijon

Topshiriq № 5. Jadvalning diagrammasini hosil qiling.

Avtomobil markasi	Miqdori, ta
Neksiya	498
Tiko	256
Matis	386
Damas	266

Ushbu jadvaldagi malumotlar diagrammasini turli diagrammalardan foydalanib, yarating.

NAZORAT SAVOLLARI
1. MS Word dasturida jadval yaratishning necha xil usuli bor?
2.Jadvalda qanday turdagi diagrammalardan foydalanish mumkin?
3. Jadvalni saralash qaysi buyruq yordamida amalga oshiriladi?
4. Jadval bilan ishlash tugmalarini tavsiflab bering?


Amaliy topshiriqlar
1 topshiriq
Word matn muxarririni ishga tushiring va 5-6 katorli matn terib kompyuter xotirasiga saklang.
Bajarish:
1. Пуск – Все программы - Microsoft Word
2. Matn terish
Z. Menyudan «Файл» - «Сохранит как» - Fayl nomi - Сохранит
4. Menyudan «Файл» - "Выход" bandini tanlang yoki sarlavxalar katorining ung tomonida joylashgan «x» tugmasini bosish orkali matn muxarririni ishni tugating.


2 topshiriq.
Xotirada saklagan faylingizni yana ekranga chakiring va uni formatlang. (Formatlash deganda matnni shriftlarini uzgartirish, xoshiyalarini tugrilash tushiniladi) .


Bajarush:

1. 
   Пуск – Все программы - Microsoft Word
   
2. 
   "Файл" -"Oткрытt" -Fayl nomi -Открыт
   
3. 
   Matn kursorini sarlavxaning birinchi simvoli oldiga olib kelib sichkonchaning chap tugmasini bosib turgan xolda sarlavxaning oxirgi simvoligacha tortiladi va kuyib yuboriladi. Bunda matn kopa rangga buyaladi ya’ni belgilanadi.
   

1 - Rasm. Formatlash asboblar paneli
1-shruftlar ulchamu, 2-mukrok shrift, 3 -matnning ikki tomonini tekuslash tugmasi

4. 
   Sichkoncha kursorini asboblar panelining «J» tugmachasiga olib kelib chap tugmasi bir marta bosiladi.
   
5. 
   Sichkoncha kursorini varakning belgilanmagan yeriga olib kelib yana bir marta bosiladi (bunda belgilash bekor kilinadi)
   
6. 
   Правка – Выделит все . (Butun matn belgilanadi)
   
7. 
   Asboblar panelidagi ikki tomonni tekislash tugmasini bosing.
   
8. 
   Menyudan «Файл» - Выход bandini tanlang yoki sarlavxalar katorining ung tomonida joylashgan «x» tugmasini bosish orkali matn muxarririda ishni tugating .
   

3 topshiriq.
Yаngi vapakga bir katop yozuv yozing. Keyingi katorlarga uning nusxasini kuchirib shriftlar rangini va ularning ulchamlarini uzgartiring.


Bajarush:
1. Пуск – Все программы - Microsoft Word
2. Matn terish
Z. Matnni belgilash
4. Matndan nusxa olish. Buning bir nechta usuli bor:
a) Menyudan "Правка"-"Koпировать" yoki
b) «Стандарт» asboblar panelidan ikkita kogoz rasmli
tugmachani sichkonchaning chap tugmasi bilan bir marta bosish orkali(2 rasmdagi 1rakamli tugma)



2-Rasm. Cmandapm asboblar paneli.
1-Nusxa olish tugmasi, 2-olingan nusxani kogozga kuyish tugmasi

5. 
   Matn kursorini yangi abzatsga keltirish. Buning uchun  tugmasini yoki Enter tugmasini bosish kerak.
   
6. 
   Matnning nusxasini quyish. Buning xam bir nechta usuli bor
   

a) menyudan "Правка" - "Вставить" yoki
b) "Стандарть" asboblar panelidan papka va kogoz rasmli tugmachani bosish bilan amalga oshiriladi. (2 rasm 2 rakamli tugma). Bu tugmani 3 marta bosing.

5. 
   Birinchi katordagi yozuvni ulchamini 14 va rangini kizil rangga buyang. Buning uchun birinchi katorni belgilang (2 - topshirik 3 punkt). 1 - rasmda kursatilgan 1 rakamli tugmani sichkonchaning chap tugmasi bilan bosib, ochilgan ruyxatdan 14 sonini tanlang va «enter» tugmasini bosing. Bunda shriftlarning kattarok bulganini kurasiz. SHriftlarning rangini uzgartirish uchun "Rasm chizish" asboblar panelidagi «A» rasmli tugmacha yonidagi uchburchakni bosing ( 3 rasm 1 rakamli tugmacha) va kerakli rangni sichkoncha kursorini olib borib tanglang va chap tugmasini bosing. Rang uzgartirishning ikkinchi usuli: Menyudan «Формат» - «Шрифт» - "Цвет" bandlari tanlanadi.
   
6. 
   Belgilashni bekor qiling ( 2-topshirik 5 punkt).
   
7. 
   SHu tarzda qolgan qatorlardagi yozuvlarni ulchamlarini 24, 36, 48 va rangini ko’k, yashil va binafshaga uzgartiring.
   

3- rasm. "Rasm chuzush" asboblar paneli. 1- SHruftlarnung rangini uzgarturush.

Hamma amallarni bajarib bulgandan keyin faylga nom berib xotiraga saqlab quying (1 topshirik, 3 punkt).

4 topshiriq.
Yozgan fayllaringizni yumshoq diskka ko’chiring. (Ayni vaqtda Word matn myxarriri yopilgan bo’lishi kerak.)

Bajarish:

1. 
   Yumshoq diskni protsessorga joylashtiring
   
2. 
   Ishchi stolidagi «Мой документы» papkasini sichйonchaning chap tugmasini ikki marta bosish yщэli bilan oching.
   
3. 
   Kerakli faylni sichqonchaning chap tugmasini bir marta bosish yo’li bilan belgilang.
   

4. 
   Sichqonchaning ung tugmasini bir marta bosing va ochilgan menyudan «Oтправит» bandini tanlang va yana ochilgan menyudan «диск 3,5» bandini tanlab sichkonchaning chap tugmasini bosing