4-mavzu. Makroiktisodiy bekarorliklar: inflyatsiya va ishsizlik reja

₄-MAVZU. MAKROIKTISODIY BEKARORLIKLAR: INFLYATSIYa VA IShSIZLIK


Reja:

1. 
   Iktisodiy davrlar va iktisodiy tebranishlarning sabablari.
   
2. 
   Ishsizlik tushunchasi va ishsizlik darajasining o‘lchanishi.
   
3. 
   Ishsizlikning iktisodiy okibatlari. Ouken konuni.
   
4. 
   Inflyatsiyaning moxiyati va o‘lchanishi.
   
5. 
   Talab va taklif inflyatsiyasi.
   
6. 
   Inflyatsiya va ishsizlik o‘rtasidagi bogliklik.
   

Fillips egri chizigi


1. Iktisodiy davrlar va iktisodiy tebranishlarning sabablari.

Mamlakatlarning iktisodiy rivojlanish tarixini o‘rganish, ulardan xech biri uzok muddatda bir tekis rivojlanmaganligi, aksincha, barcha malakatlar uchun davriy rivojlanish xos ekanligini ko‘rsatadi.

Ishlab chikarish, bandlilik va inflyatsiya darajasining davriy tebranishga iktisodiy davr (sikl)lar deyiladi. Ayrim iktisodiy davrlar boshkalaridan o‘tish davrining davomiyligi va faolligi bilan fark kiladi. Shunga karamasdan ularning barchasi bir xil boskichlardan tashkil topadi (4-chizma).
YaIM

cho‘kki retsessiya cho‘kki
potensial YaMM trendi

ko‘tarilish

pasayishning
kuyi nuktasi

iktisodiy davr vakt t

4-chizma. Iktisodiyotning davriy rivojlanishi

Iktisodiy davrlar to‘rtta boskichni o‘z ichiga oladi. Birinchi boskich iktisodiy rivojlanishning eng yukori darajasiga erishilgan boskich bo‘lib, u «cho‘kki» deb yuritiladi. Bu iktisodiyotda ish bilan to‘lik bandlik, ishlab chikarish to‘la kuvvatda ishlayotganligi, shuningdek, maxsulotlarning baxo darajasining o‘sish xolati kuzatiladi.

Keyingi boskich pasayish (retsessiya) boskichidir. Bunda ishlab chikarish va bandlik darajalari kamayadi, ammo baxoning o‘sish darajasi pasaymaydi. Bu boskich faol va uzok davom esagina baxoning o‘sish darajasi sustlashishi mumkin. Pasayishning kuyi nuktasida ishlab chikarish va bandlik eng kuyi darajaga tushadi va turgunlik davri boshlanadi.