4-mavzu: buxgalteriya balansi

«Qangli» fermer xo‘jaligining 2012-yil 1-yanvar holatiga SHAXMAT OBOROT BALANSI

4.2-jadval

	2020-y. 1-yanvarga aktiv	Asosiy vositalar	Nomoddiy aktivlar	Materiallar	Kapital qo‘yilmalar	Kassa	Hisob-kitob schoti	Xodimlar bilan mehnat haqi bo‘yicha hisob-kitoblar	Davlatning maqsadli fndlariga to‘lovlar	Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga to‘lanadigan schotlar	Ustav kapitali	Qisqa muddatli bank kreditlari	Schotlar debeti bo‘yicha oborotlar jami	2021-yil 1-yanvar holatiga aktiv
-1-	-2-	-3-	-4-	-5-	-6-	-7-	-8-	-9-	-10-	-11-	-12-	-13-	-14-	-15-
2020-yil 1-yanvarga pas- siv	313000							25000	10000	60000	181000	37000
Asosiy vositalar	53000												-	53000
Nomoddiy aktivlar					27000								27000	27000
Materiallar	14000									12000			12000	18000
Kapital qo‘yilmalar	27000												-	-
Asosiy ishlab chiqarish	31000			8000				32000	12000				52000	83000
Kassa	2000						48000						48000	3500
Hisob-kitob schoti	186000					1500						21000	22500	109500

Xodimlar bilan mehnat haqi bo‘yicha hisobla- shishlar						45000							45000
Davlatning maqsadli fond- lariga to‘lovlar							18000	2000					20000
Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga to‘la- nadigan schotlar							28000						28000
Ustav kapitali													-
Qisqa muddatli bank kre- ditlari							5000						5000
Schotlar krediti bo‘yicha oborotlar jami		-	-	8000	27000	46500	99000	34000	12000	12000	-	21000	259500
2021-yil 1-yanvarga pas- siv								14000	2000	44000	181000	53000		294000

Shaxmat shaklidagi balans oborot-qoldiq balansining barcha belgilari(xususiyatlari)ni o‘z ichiga oladi. Uning asosiy afzalliklari quyidagilarda namoyon bo‘ladi:

• 
  bir xil toifadagi xo‘jalik muomalalari umumlashtirilganligi bois iqtisodiy hodisalar faktlari ustidan nazoratni kuchaytiradi;
  
• 
  bir xil xo‘jalik muomalalari balansda ikkita pozitsiyadan: debet- lanuvchi schot tomonidan va kreditlanuvchi schot tomonidan ko‘r- satiladi;
  
• 
  korrespondensiyalanuvchi schotlar bo‘yicha yozuv ikkiyoqlama yozuv qoidasini saqlagan holda, debetlanuvchi va kreditlanuvchi schot- lar kesishgan joyda bir marta yozilganligi sababli hisob yozuvlarining soni qisqaradi;
  
• 
  alohida mablag‘lar va manbalar to‘g‘risidagi ma’lumotlardan foydalanish osonlashadi. Chunki bunday balansning tuzilishi nafaqat sodir etilgan xo‘jalik muomalalarining mohiyatini chuqurroq tushunishni ochib beradi, balki ularning umumlashgan ko‘rsatkichlarini ham aks ettiradi (4.2-jadval).