4-mavzu: Biznes jarayonlari va ularni hisobga olish 1-Keys

Umumishlab chiqarish xarajatlarini taqsimlash vedomosti

Mahsulot turi	Me’yorlar bo‘yicha	Haqiqatda
«A»	745098
«B»	1117647
Jami	1862745

8. 
   Ishlab chiqarilgan mahsulotlarning haqiqiy tannarxini aniqlash uchun quyidagi shakldan foydalanilsin:
   

«A» mahsuloti haqiqiy tannarxining kalkulyatsiyasi

Xarajat moddalari	Hamma ishlab chiqarishga (100 dona)			Bitta birlikka
	Reja bo‘yicha	Haqiqatda	Og‘ishish (+,-)	Reja bo‘yicha	Haqiqatda	Og‘ishish (+,-)
Materiallar	400000			4000
Ish haqi	750000			7500
Ijtimoiy sug‘urta	232500			2325
Umumishlab chiqarish xarajatlari	745098			7450,98
Boshqa xarajatlar	50202			502,02
Jami ishlab chiqarish tannarxi	2177800			21778

«B» mahsuloti haqiqiy tannarxining kalkulyatsiyasi

Xarajat moddalari	Hamma ishlab chiqarishga (100 dona)			Bitta birlikka
	Reja bo‘yicha	Haqiqatda	Og‘ishish (+,-)	Reja bo‘yicha	Haqiqatda	Og‘ishish (+,-)
Materiallar	110000			110000
Ish haqi	1050000			10500
Ijtimoiy sug‘urta	325500			3255
Umumishlab chiqarish xarajatlari	1117647			11176,47
Boshqa xarajatlar	46853			468,53
Jami tannarx	2650000			26500

4-Keys.

Sotish jarayoni hisobi.

Topshiriqlar.

1. 
   Berilgan xo‘jalik muomalalariga buxgalteriya o‘tkazmalari tuzilsin.
   
2. 
   “Mahsulot sotishdan olingan daromadlar”, “Xaridor va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar”, “Yakuniy moliyaviy natija”, “Tayyor mahsulot” va “Sotilgan mahsulotlar tannarxi” degan chetlar ochilib, ularga tegishli xo‘jalik muomalalarining summalari yozilsin.
   
3. 
   “Tayyor mahsulot” cheti bo‘yicha ikkita tahliliy chet ochilsin (“A” va “B” mahsulotlari) va ularga tegishli ho‘jalik muomalarining summalari yozilsin.
   
4. 
   Sotish natijalari aniqlansin va buxgalteriya o‘tkazmasi tuzilib, tegishli chetlarga aniqlangan summalar yozilsin.
   
5. 
   “XXX” AJ korxonasida aprel oyida sodir bo‘lgan muomalalar asosida korxonaning birinchi may holatiga bo‘lgan buxgalteriya balansi tuzilsin.
   

Topshiriqlarni bajarish uchun materiallar.

1. 
   “XXX”AJ korxonasining omborida birinchi may holatiga haqiqiy tannarxda quyidagi mahsulotlar bo‘lgan:
   

“A” mahsuloti 100 dona, 30000 sumdan – 3000000 so‘m

“B” mahsuloti 150 dona, 25000 so‘mdan – 3750000 so‘m

Jami 6750000 so‘m

2. 
   Topshiriqlarni bajarishda quyidagi tartiblarga amal qilinsin:
   

a) korxonada qabul qilingan hisob siyosatiga muvofiq sotilgan mahsulotlar tannarxini hisobdan chiqarishda FIFO usuli qo‘llaniladi, ya’ni birinchi ishlab chiqarilgan mahsulot partiyasi sotildi deb hisobga olinadi;

b) jo‘natilayotgan tayyor mahsulotlarni boshqa transport tashkilotining yuk tashiydigan mashinalari tashiganligi uchun xizmat haqi korxonaning bankdagi hisob – kitob chetidan to‘lanadi;

c) xaridorlar bilan tuzilgan shartnomaga ko‘ra tayyor mahsulotni xaridor joylashgan stantsiyaga qadar tashib borish xarajatlari korxonaga xaridorlar tomonidan alohida to‘lanadi;

d) korxonada hisobot yili uchun qabul qilingan biznes – rejaga muvofiq “A” mahsulotining reja tannarxi 21778 so‘mni, “B” mahsulotning reja tannarxi 26500 so‘mni tashkil etadi.

3. 
   Korxonada quyidagi xo‘jalik muomalalari amalga oshirilgan:
   

T/r	Ho‘jalik muomalarining mazmuni	Summa (so‘mda)	D-t	K-t
1	Xaridolarga tayyor mahsulotlar jo‘natildi: a) mahsulotlarning sotish bahosi: “A” mahsuloti 150 dona, 28000 so‘mdan “B” mahsuloti 250 dona, 27000 so‘m b) mahsulotlarning reja tannarhi: “A” mahsuloti bo‘yicha “B” mahsuloti bo‘yicha c) mahsulotlarning reja tannarxi bilan haqiqiy tannarxi o‘rtasidagi farq: “A” mahsuloti bo‘yicha (ortiqchaxarajat) “B” mahsuloti bo‘yicha(tejalgan xarajat)	4200000 6750000 3266700 6625000 872200 323075
2	Sotilgan mahsulotning sotish bahosi QQS hisoblandi (20%) “A” mahsuloti bo‘yicha “B” mahsuloti bo‘yicha	840000 1350000
3	Tayyor mahsulotni xaridorlarga jo‘natish uchun temir yo‘l stantsiyasiga qadar olib borish bilan bog‘liq bo‘lgan avtotrnsport tashkilotining qilgan xarajatlari qabul qilindi	80000
4	Xaridolar joylashgan stantsiyaga qadar tayyor mahsulotni tashish bo‘yicha temir yo‘l tashkilotiga korxona tomonidan to‘lashga qabul qilingan chet summasi korxonaning bankdagi hisob kitob chetidan to‘lanadi	150000
5	Xaridorlardan jo‘natilgan tayyor mahsulotlar va temir yo‘l xarajatlari summasi korxonaning bankdagi hisob – kitob chetiga o‘tkazib berildi: a) “A” mahsuloti bo‘yicha b) “B” mahsuloti bo‘yicha c) temir yo‘l xarajatlari	4200000 6750000 150000
6	Tayyor mahsulotni temir yo‘l stantsiyasiga tashigan avtotransport tashkilotining cheti korxonaning bankdagi hisob-kitob chetidan to‘landi	80000
7	Sotilgan mahsulotning haqiqiy tannarxi hisobdan chiqarildi: “A” mahsuloti 150 dona “B” mahsuloti 250 dona	4138900 6301925
8	Mahsulotlarni sotish bilan bog‘liq transport xarajatlari hisobdan chiqarildi	230000
9	Hisobot davri oxirida mahsulot sotishdan opingan tushum yakuniy moliyaviy natijaga o‘tkazildi	11100000
10	Byudjetga foydadan soliq hisoblandi	64375
11	Ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i hisoblandi	29200
12	Korxonaning hisob-kitob chetidan byudjetga QQS va foyda solig‘i o‘tkazib berildi	2283575
13	Foyda hisobidan to‘lanadigan soliqlar bo‘yicha xarajatlar yakuniy moliyaviy natijaga o‘tkazildi: a) foyda solig‘i b) ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i	64375 29200
14	Hisobot davrini yakuniy moliyaviy natijasi aniqlandi va taqsimlanmagan foyda chetiga o‘tkazildi (ushbu summa mustaqil aniqlanadi)