4-Mavzu: Bevosita soliqlarning hisobi va hisoboti. Reja. Foyda solig‘ini hisobi va hisoboti

Foyda solig‘ini xato sodir etilgan paytda amal qilgan stavka bo‘yicha qo‘shimcha hisoblab to‘lash kyerak. Xato 2011 yilda sodir etilganligi bois foyda solig‘i 9 %lik stavka bo‘yicha to‘lanadi
Soliqlar bilan birga to‘lov kechiktirilgan har bir kun uchun 0,05% miqdorida penya hisoblab yozish kyerak. Bunda boshqa soliqlar va majburiy to‘lovlarning ortiqcha to‘langan summalariga teng bo‘lgan qarz summasiga penya hisoblab yozilmaydi. Uning miqdori tegishli soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar bo‘yicha qarz summasidan oshmasligi kyerak (Soliq kodeksining 120-moddasi, Soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarga penya hisoblash tartibi to‘g‘risidagi nizom).


MISOL. 2011 yil uchinchi choragi uchun yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘i hisob-kitobida korxona xatoga yo‘l qo‘yib, xodimlarga Mustaqillik kuniga to‘langan 9 000 ming so‘m miqdoridagi mukofotni chegiriladigan xarajatlar tarkibiga kiritdi. Xato 2010 yil aprelida aniqlandi.
Bayram sanalari munosabati bilan xodimlarga to‘langan mukofotlarning summalari Soliq kodeksi 147-moddasining 21-bandiga ko‘ra chegirilmaydigan xarajatlarga kiradi. Binobarin, ular chegiriladigan xarajatlar tarkibiga noto‘g‘ri kiritilgan.
Ushbu xatoni tuzatish uchun byudjetga 810 ming so‘m (9 000 000 x 9%) foyda solig‘i o‘tkazish lozim.
Foyda solig‘i kam to‘langanligi natijasida obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i amalda 72 ming so‘m (900 000 x 8%) ortiqcha to‘langan.
Bundan tashqari, soliqlar bo‘yicha to‘lov kechiktirilgan har bir kun uchun, 2011 yilning 26 oktyabridan boshlab to‘lash kuniga qadar, 0,05% miqdorida penya to‘lanishi kyerak. Chunonchi, agar soliq 2012 yil 25 aprelda to‘lansa, penya to‘lash kunini hisoblagan holda 182 kunga hisoblab yoziladi.
Boshqa soliqlar va majburiy to‘lovlar bo‘yicha ortiqcha to‘langan summalarga teng qarz summasiga penya hisoblab yozilmasligi sababli, mazkur vaziyatda penya farqqa, ya’ni 738 ming so‘mga (810 000 - 72 000) hisoblab yoziladi.
2011 yilda xatoga yo‘l qo‘yilganligini hisobga olib, foyda solig‘i shuningdek 2011 yil 26 oktyabrdan 2012 yil 1 yanvarga qadar davr uchun hisoblab yozilgan penya summasi taqsimlanmagan foyda hisobiga qo‘shimcha hisoblab yoziladi, 2012 yil 1 yanvardan boshlab soliq to‘lash paytiga qadar bo‘lgan davr uchun qo‘shimcha hisoblab yozilgan penya esa joriy yilda korxonaning boshqa xarajatlariga kiritiladi. Soliq solinadigan foydani belgilash chog‘ida penya summasi Soliq kodeksi 147-moddasining 25-bandiga asosan chegirilmaydi.
Izoh: 2014-yil 1-yanvardan boshlab soliq munosabatlarida penya kuniga qarz summasiga nisbatan 0,033 % miqdorida hisoblanadi.
Mazkur vaziyatda foyda solig‘i bo‘yicha to‘lovni kechiktirganlik uchun to‘lanadigan penya summasi 67 158 so‘mni (828 000 x 182 x 0,05%), shu jumladan