4-maruza. Viruslarning tabiati haqida tushuncha. Reja


Viruslar taksonomiyasi va tasnifl



Download 85,5 Kb.
bet5/6
Sana17.04.2022
Hajmi85,5 Kb.
#557994
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
4-maruza.Viruslarning tabiati haqida tushuncha[1]

Viruslar taksonomiyasi va tasnifl
Viruslarning zamonaviy tasnifl universal hisoblanib, odam va umurtqali hayvonlar, umurtqasizlar, sodda hayvonlar, o‘simliklar, zamburugMar va bakteriyalami zararlovchi viruslami o‘z ichiga oladi. Avval aytib o'tilganidek, viruslar alohida «Vira» - podsholigiga ajratilgan.
Viruslar tasnifl va taksonomiyasi yangi olingan maMumotlar asosida doimo toldirilib boriladi.
Bu soha bo‘yicha Viruslar Taksonomiyasi bo‘yicha Xalqaro Tashkilot - VTXT (International Committee on Taxonomy of Viruses - ICTV) yetakchi tashkilot bo‘lib hisoblanadi va u Butun Dunyo SogMiqni Saqlash Tashkiloti bilan bevosita aloqada bo‘ladi. Hozirgi vaqtda VTXK da 1550 xildan ortiq viruslar xususiyatlari yozilgan reestr tuzildi va ma’lumotlar bazasi - ICTVdB yaratildi. Viruslar taksonomiyasining zamonaviy tizimi Linney tasnifming prinsiplariga asoslanadi va quyidagi taksonomik mezonlardan iborat: tartib, oila, oilacha, avlod, tur.
Tartib - tartibni qayta ishlab chiqish ishi hali tugallanmagan. Tartib genomning turiga bogiiq ravishda virus oilalarini birlashtiradi va ulaming lotincha nomlanishga «-virales» qo‘shimchasi qo‘shiladi, masalan, Mononegavirales (bir ipli manfiy - RNK-genomli).
Oila - umumiy evolyusion kelib chiqishga ega bo‘lgan viruslar guruhlaridan (avlodlardan) tashkil topadi. Oilani ko'rsatish uchun «- viridae» qo‘shimchasidan foydalaniladi, masalan Orthomyxoviridae.
Oilacha - bir oilaga kiruvchi viruslami o‘rganishda ulaming umumiy evolyusion kelib chiqishiga qarshi yangi ma’lumotlar olingan holatlarda bu takson qo‘llaniladi. Bunday oilalar oilachalarga yoki yangi oilalarga bo'linadi. Oilacha « - virinae» qo‘shimchasiga ega bo'ladi, masalan Herpesviridae oilasi 3 ta oilachaga bo’linadi: a-, (3-, y- Herpesvirinae.
Avlod - evolyusion kelib chiqishi umumiy va ko‘p xususiyatlari o‘xshash bo'lgan viruslardan iborat bo‘ladi. Avlodning nomlanishida «- virus» qo‘shimchasi bo‘ladi, masalan Enterovirus.
Tur - viruslaming avlod ichidagi bo‘limidir. Tur - bu nukleotid tarkibi o‘xshash va ma’lum bir ekologik muhitni egallovchi bir avlodga mansub viruslar yig'indisidir. Tumi nomlashda «-vims» qo‘shimchasi qo'shiladi, masalan Polioviras.
VTXT viruslaming nomlarini ishlab chiqadi, bunda ular keltirib chiqaradigan kasalliklari yoki simptomlari, ba’zida geografik nomlari va boshqalar hisobga olinadi. Masalan: Papillomavirus, Hepatitis V virus, Marburg vims, Epstein — Barr virus. Viruslaming nomlanishi Linneyning binar nomenklaturasiga mos kelmaydi, lekin nomlanishning asosiy vazifasi bo‘lgan -unifikasiyalashtirish bajariladi.
Viruslar turlari kenja tur, serovariantlar, genetik variantlar, shtammlar kabi hali rasmiy qabul qilinmagan bo‘limchalarga ham bo‘linadi.
Viruslarning tartib, oila, oilacha va avlodini aniqlash uchun asosiy mezonlar quyidagilar hisoblanadi:

  • virus genomining tashkiliy tuzilishi va turi

  • virus replikasiyasining strategiyasi

  • virionning tuzilishi.


Download 85,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish