4-ma’ruza. Tadqiqotlarning nazariy va empirik usullari reja: 1



Download 292,57 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/3
Sana17.07.2022
Hajmi292,57 Kb.
#815311
1   2   3
anketalash va 
intervьyulash
. Ular bir qator taklif qilinadigan so‘rov savollariga asoslanadi, ularga 
berilgan javob birlamchi ma’lumotlarni tashkil etadi. 
Tayyorlangan anketyorlar yoki intervьyuerlarning etarli soniga asoslangan 
so‘rov usuli maksimal qisqa vaqt ichida katta miqdordagi respondentlardan so‘rov 
olib borish va turli hil ma’lumotlarni olish imkonini beradi. 
Biroq, insonlar ongida ijtimoiy amaliyotning turli jihatlarini aks ettirish 
jarayonini o‘ziga xos jihatlari bilan bog‘liqligi so‘rov orqali olingan ma’lumotlarni 
buzilishi mumkinligini har doim hisobga olish kerak. 
Anketalash.
Amaliy sotsiologiya amaliyotida eng keng tarqalgan so‘rov shakli 
- anketalashdir. U guruhiy yoki shaxsiy bo‘lishi mumkin. 
 Guruhiy anketalash
asosan tashkilotlarda (ish joylari, ta’lim muassasalari, va 
hokazo) ishlatiladigan so‘rovlardir. 
SHaxsiy anketalashda
so‘rovnomalar (anketalar) respondentlarga ish 
joylarida yoki uning yashash joyida beriladi. So‘nggi paytlarda bir vaqtlik so‘rovlar 
keng tarqaldi (elektron aloqa orqali: telefon, E-mail). 
Ijtimoiy so‘rovnoma – ob’ektning va tahlil predmetining miqdoriy va sifat 
tavsiflarini aniqlashga yo‘naltirilgan yagona tadqiqot rejasi bilan birlashtirilgan 
savollar tizimi. Uning maqsadi ishonchli ma’lumot berishdir. Buning uchun uni 


konstruktsiyalashning bir qator qoidalari va printsiplarini, shuningdek, turli 
savollarning xususiyatlarini bilish va ularga amal qilish kerak. Anketalarnin tuzishda 
savolni turli ijtimoiy-demografik guruhlar (yosh va keksa, turli ma’lumotli odamlar 
va boshqalar) respondentlari bir xil tushunishlari kerakligini inobatga olish kerak. 
Barcha savollar quyidagicha tasniflanishi mumkin: mazmun bo‘yicha 
(tushunish faktlari, xatti-harakatlar faktlari va respondent shaxsiyati haqidagi 
savollar); shakl bo‘yicha (ochiq va yopiq, bevosita va bilvosita); funktsiyasi 
bo‘yicha (asosiy va asosiy bo‘lmagan). 
Odamlarning tushunishi haqidagi savollar fikrlarni, istaklarni, istiqbollarni, 
kelajakka oid rejalarni aniqlashga qaratilgan. Xatti-harakat haqidagi savollar inson 
ishlari, harakatlari va faoliyat natijalarini aniqlaydi. Respondentning shaxsiyati 
haqidagi savollar uning shaxsiy tavsiflari (jinsi, yoshi va boshqalar) aniqlaydi. 
Agar so‘rovda javoblarning to‘liq variantlar to‘plami mavjud bo‘lsa, u 
savol 
yopiq deyiladi
. Ularni o‘qib chiqib, so‘rov qilinayotgan shaxs o‘zi fikriga mos 
keladigan faqat bitta javobni tanlaydi. Yopiq savollar muqobil va muqobil 
bo‘lmagan bo‘lishi mumkin. Muqobilda respondent bir javob variantini tanlashi 
mumkin, muqobil bo‘lmaganda esa - javoblarning bir nechta variantini. 
Ochiq savollar
o‘z ichiga javoblarni olmaydi va respondentga javobni 
"majburiy" taqdim etmaydi. Ular o‘z fikrlarini to‘liq va kichik tafsilotlarigacha 
ifodalashga imkon berishadi, shuning uchun ular yopiq savollarga qaraganda 
mazmunan boyroq ma’lumot berishadi. 
To‘g‘ridan-to‘g‘ri va bilvosita savollar
. Ba’zan anketa savollari 
respondentdan o‘ziga, atrofdagilarga tanqidiy munosabatda bo‘lishni, mavjud salbiy 
hodisalarga baho berishni talab qiladi. Bir qator holatlarda bunday to‘g‘ridan-to‘g‘ri 
savollar javobsiz qoladi yoki noto‘g‘ri ma’lumot beradi. Bunday hollarda, 
tadqiqotchiga bilvosita ko‘rinishda shakllantirilgan savollar yordamga keladi. 
Respondentga o‘zining shaxsiy fazilatlarini baholash yoki uning faoliyati sharoitini 
baholashni talab qilmaydigan xayoliy vaziyat taklif etiladi. 

Download 292,57 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish