4-Laboratoriya ishi Oqova suvlarni tozalashda koagulyant alyuminiy sulfati, temir

4-Laboratoriya ishi
Oqova suvlarni tozalashda koagulyant (alyuminiy sulfati, temir xloridi) miqdori va oqova suvning optimal ko’rsatkichlarini aniqlash


Laboratoriya ishining maqsadi: Oqova suvlarni tozalashda koagulyant (flokulyant)ning optimal miqdori hamda oqovaning optimal ko’rsatkichlarini aniqlashda qo’llaniladigan tajribaviy koagulyasiyalash usuli bilan tanishishdan iboratdir. Laboratoriya ishi natijalari asosida xulosa qilish.
Ishlatiladigan reaktivlar va asboblar: Oqova suvlar namunalari, koagulyantlar eritmalari Al₂(SO₄)₃, alyuminiy achchiq toshi, FeCl₃, Ca(OH)₂, flokulyantlar eritmalari, o’lchov silindrlari, pipetkalar, Snellen asbobi, fotokolorometr (4-rasm).

Shisha idishlar. Kimyoviy varonkalar.

25-100 ml hajmli shisha silindrlar.
Elektron tarozi.

Fotokolorometr. Snellen asbobi.

1. 
   rasm. Ishlatiladigan asboblar.
   

Umumiy ma‟lumot. Koagulyasiyalash – oqova suvlarni alyuminiy yoki temirning reagent-tuzlari bilan kimeviy ishlov berish jarayonidir. Bu jarayon natijasida suvdagi mayda dispers va kolloid aralashmalar, zarralar Al(ON)₃ (alyuminiy gidrooksidi) yoki Fe(ON)₃ (temir gidrooksidi) bilan birikib, cho’kma hosil qiladi.

Koagulyasion tozalash samarasi va tezligiga kimyoviy reaksiya ro’y berayotgan muhit pH katta ta‟sir ko’rsatadi. Alyuminiy yoki temir tuzlarining barqaror gidrolizlangan shakllarini hosil bo’lishi pH ko’rsatkichlariga ko’p jihatdan bog’liq.
Mayda dispers va kolloid zarrachalar tutuvchi oqova suvlarni tozalashda suvga flokulyantlar – suvda eruvchan, ionlashtiruvchi funksional guruhlari bo’lgan polimer birikmalarini qo’shish orqali cho’kma hosil bo’lishini tezlashtiradi. Flokulyantlar sifatida kraxmal, jelatin, sellyuloza efirlari, tabiiy polimerlardan foydalanish mumkin. Hozirda flokulyantlar sifatida sintetik suvda eruvchi polimer, ya‟ni poliakrilamid (PAA) ishlatiladi.
Flokulyant ta‟sirida oqova suvlardagi zarrachalarning cho’kmaga tushishi, ya‟ni flokulyasiya jarayoni zarrachalarning adsorbsiyalangan flokulyant makromolekulalari bilan birikishidan iborat.
Optimal koagulyasiya (flokulyasiya) shart-sharoitlarini tajribada aniqlashda quyidagilarga ahamiyat berish kerak.
koagulyasiyani o’tkazishda pH ning optimal ko’rsatkichlarini aniqlash;
koagulyant (flokulyant)ning optimal miqdorini aniqlash.
Olingan natijalarni baholash mezonlari sifatida tozalanayotgan suv sifatini analitik tekshirish usullari, cho’kmalarni hosil bo’lishi miqdori va cho’kma turlarini vizual kuzatish, Shuningdek, suvning tiniqlashayotganini kuzatish natijalari inobatga olinadi.