4-labarotoriya ishi Пуск menyusi buyruqlarini o’rganish. Labaratoriya ishning maqsadi

Eslatma. Agar компютер biron ish bajarayotgan bo’lsa, екранdagi kursor qum soat shaklida bo’ladi.

2. Ishchi stol елементlarini ba’zilari quyidagi rasmda qisman keltirilgan:

Rasmdagi sariq rangdagi belgili piktogrrammalar папка deb yuritiladi, savatcha belgisi bor piktogramma esaкорзинаdeb yuritiladi ( unda ehtiyotsizlik bilan yoki atay o’chirilgan hujjatlar joylashgan), bundan tashqari ishchi stolda ba’zi dasturlarni yorliqlari va internetga kirish yorlig’i joylashgan. Ulardan ixtiyoriy birini ochish uchun, sichqoncha kursori piktogramma ustiga keltirilib chap tugmacha ikki marta ketma-ket bosiladi yoki o’ng tugmacha bir marta bosiladi , natijada yordamchi menyu hosil bo’ladi. Undan esa открыт buyrug’i ustiga sichqoncha keltirilib bir marta bosiladi va tanlangan piktogramma aktivlashadi. Ochilgan piktogrammani yopish uchun oynani o’ng tomonida joylashgan “X” tugmachasi bosiladi yoki oynaning файл menyusiga sichqoncha kursori keltirilib, chap tugma bir marta bosiladi . Natijada menyu hosil bo’ladi, u yerdan “Выход, buyrug’i tanlanadi.

3. Ishchi stoldagi moy компьютер yorlig’ini aktivlashtirish uchun yorliq belgisi ustiga sichqoncha kursori keltiriladi va chap tugmacha ikki marta ketma-ket bosiladi yoki o’ng tugmacha bir marta bosiladi , natijada yordamchi menyu hosil bo’ladi. Undan esa открыт buyrug’i ustiga sichqoncha keltirilib bir marta bosiladi va tanlangan piktogramma aktivlashadi. Natijada екранda компютерning qurilmalari ro’yhati hosil bo’ladi.

Ular quyidagi rasmda keltirilgan.

Bu yerda Disk 3.5 (A)- tashqi qurilma ,

Lokalnыy disk (S)- компютерni diski , D,E lar ham S diskni qismlari hisoblanadi.

CD-RW diskovod (F) esa tashqi qurilma bo’lib, u kompakt diskni o’qiydi va unga yozadi.

Ochilgan piktogrammani yopish uchun oynani o’ng tomonida joylashgan “X” tugmachasi bosiladi yoki oynaning файл menyusiga sichqoncha kursori keltirilib, chap tugma bir marta bosiladi. Natijada menyu hosil bo’ladi, u yerdan “выход, buyrug’i tanlanadi. Natijada moy компьютер yorlig’i yopiladi.

4. Ishchi stoldagi moи документы yorlig’ini aktivlashtirish uchun yorliq belgisi ustiga sichqoncha kursori keltiriladi va chap tugmacha ikki marta ketma-ket bosiladi, yoki o’ng tugmacha bir marta bosiladi , natijada yordamchi menyu hosil bo’ladi. Undan esa открыт buyrug’i ustiga sichqoncha kursori keltirilib bir marta bosiladi va tanlangan piktogramma aktivlashadi. Natijada екранda moй документы yorlig’idagi barcha папка va hujjatlar ro’yxati hosil bo’ladi. Ular quyidagi rasmda keltirilgan.

Oyna o’lchamlarini o’zgartirish uchun oynaning ixtiyoriy yon tomonlarini qirrasiga sichqoncha kursori keltiriladi va kursor ikki tomonlama strelkaga aylanadi, shu holatda sichqonchani chap tugmachasini bosgan holda, kerakli o’lchamga keltiriladi va tugma qo’yib yuboriladi. Natijada oyna o’lchami o’zgaradi. Oynaning ixtiyoriy burchaklaridan biriga sichqoncha kursori keltirilsa ham kursor strelka holatiga o’tadi va yuqoridagi usul bilan tomonlarni birdaniga kichraytirib yoki kengaytirish imkoniyati yaratiladi. Bu buyruqlarni svernut` buyrug’ini bergandan so’nggina bajarish o’rinli bo’ladi.

5. Пуск menyusidan foydalanib, ixtiyoriy dasturni ishga tushirish uchun 1 - navbatda Пуск menyusi buyruqlarini chiqarish yo’llarini bilib olish zarur. Buning uchun:

a) sichqoncha kursorini екранni chap quyi qismida joylashgan Пуск tugmasi ustiga keltirilib bir marta bosiladi.

b) Klaviaturadagi oyna rasmi bor tugmacha bosiladi.

v) Klaviaturadan Ctrl+Esc tugmachalari birgalikda bosiladi.

Ixtiyoriy dasturni ishga tushirish uchun quyidagi buyruqlar ketma-ket bajariladi:

Пуск- Программы - Macromedia Flash5- Flash5

Ularni bajarilishi rasmda ko’rsatilganidek ketma ketlikda sichqocha kursori harakatlantiriladi va Flash5 dasturi ustiga kursor keltirilib, chap tugma bir marta bosiladi. Xuddi shuningdek, boshqa dasturlar ham ishga tushiriladi.

6. Пуск menyusidan foydalanib, blокноt dasturini ishga tushirish uchun quyidagi buyruqlar ketma-ket bajariladi:

Пуск- Программы- Станdaртные -Blокноt

Ularni bajarilishi rasmda ko’rsatilganidek ketma-ketlikda sichqocha kursori harakatlantiriladi va Blокноt dasturi ustiga kursor keltirilib, chap tugma bir marta bosiladi.

7. Blокноt dasturida ixtiyoriy yozilgan matnni xotiraga olish uchun quyidagi buyruqlar ketma-ket bajariladi. Matn yozilib bo’lingach ,

Файл- сохранит buyrug’i berililadi. Quyidagi rasmda ko’rsatilganidek:

Natijada, Екранda saqlash oynagi hosil bo’ladi :

Oynaning папка maydoniga xujjat saqlanadigan joy ko’rsatiladi (Мой документы папкаsi). Имя файлa maydoniga esa, xujjat nomi klaviatura orqali kiritiladi. (masalan o’rganish). Тип файлa maydoniga esa, файл типi kiritiladi (masalan, *.txt). So’ng сохранить` tugmasi sichqoncha yordamida bosiladi. Natijada matn “o’rganish” nomi bilan xotiraga olinadi va sarlavxa qatorida o’rganish - Blокноt” yozuvi hosil bo’ladi.

Eslatma . Saqlash oynasi ochilgach, klaviaturadan Delete tugmasi bosiladi va файл nomi kiritiladi.

8. Пуск menyusidan foydalanib kalkulator dasturi quyidagi buyruqlar ketma-ketligini berish bilan ishga tushadi:

Пуск -– программы-станdaртные -– калкулятор.

Bu buyruqlarni berish uchun sichqoncha kursori Пуск ga keltiriladi va chap tugmacha bir marta bosiladi, so’ng rasmda ko’rsatilgan ketma-ketlikda buyruqlar ustidan kursor xarakatlantiriladi va калкулятор buyrug’i ustida chap tugmacha bir marta bosiladi va dastur ishga tushadi:

Natijada екранda oddiy cho’ntak калкуляторi elektron oyna ko’rinishida namoyon bo’ladi.

Калкуляторni ishlatish uchun klaviaturani raqamli qismi ishga tushiriladi (buning uchun klaviaturani o’ng yuqori qismidagi Num Lock tugmachasini bosish kerak. Bu tugmacha bosilsa, o’sha joydagi Num Lock klaviatura chirog’i yonadi). So’ng klaviaturani o’ng tomonidagi raqamlardan foydalanib ixtiyoriy xisob kitob ishlarini amalga oshirish mumkin bo’ladi. Bundan tashqari калкуляторni sichqoncha yordamida ham boshqarish mumkin. Quyidagi matematik xissoblashni bajaraylik: 22.5*25/33=?

Bunda 22.5 tugmalari bosiladi va kupaytirish uchun * tugmasi bosiladi , sungra 25 bosiladi , ko’paytmani bo’lish uchun esa “/” belgi bosiladi va natija 17,045 hosil bo’ladi. Dasturni yopish uchun oynaning o’ng yuqori qismidagi “X” tugmacha sichqoncha yordamida bir marta bosiladi.

9. Пуск menyusidagi qidirish dasturi quyidagicha ishga tushriladi:

Пуск – найти – файлы и папки , Buyruqlar berilishi quyidagi rasmda ko’rsatilgan:

Bu buyruylarni berish uchun sichqoncha kursori Пуск ga keltiriladi va chap tugmacha bir marta bosiladi, so’ng rasmda ko’rsatilgan ketma-ketlikda buyruqlar ustidan kursor xarakatlantiriladi va файлы и папки buyrug’i ustida chap tugmacha bir marta bosiladi va екранda quydagi oyna hosil bo’ladi:

Oynaning chap qismidagi maydondan “файлы и папки” buyrug’i sichqoncha yordamida bosiladi va oyna ko’rinishi quyidagi holatga keladi:

Oynaning “имя файлa целиком” maydoniga qidirilayotgan файл nomi “o’rganish, klaviatura orqali kiritiladi va найти buyrug’i sichqoncha yordamida bosiladi va bir ozgina muddatdan so’ng, o’ng tomondagi “резултат” oynasi maydonida qidirilayotgan файл nomi hosil bo’ladi. Agar файл mavjud bo’lmasa, поиск не дaл результатов” so’zi chiqadi. Bu esa файлninig mavjud emasligidan dalolat beradi. Agar “o’rganish “ nomli файл topilsa, файл nomi ustiga sichqoncha kursori keltilib, chap tugmacha ketma-ket ikki marta bosiladi yoki o’ng tugma bir marta bosiladi va yordamchi menyudan открыт` buyrug’i bosiladi. Natijada o’rganish nomli файл ishga tushadi. Oynani yopish uchun klaviaturadan “Alt+F4” tugmasi bosiladi.

10. Masalalar paneli odatda екранnning quyi qismida joylashgan bo’lib, och kulrang rangda ajratilgan maydondan iboradir. Masalalar panelida ochilgan yoki ishga tushirilgan barcha xujjatlar, dasturlar kichik piktogramma ko’rinishda bo’ladi. Masalalar panelidagi ochilgan xujjatni yopish uchun xujjat yozuvi ustiga sichqoncha kursori yeltirilib, o’ng tugmacha bir marta bosiladi. (rasmdagidek)

Natijada , yordamchi menyu hosil bo’ladi, menyudan закрыт buyrug’i uchtiga sichqoncha kursori keltirilib chap tugmacha bir marta bosiladi. Bu ishni klaviaturadagi “Alt+ F4 “ tugmachasini bosish bilan ham osongina amalga oshrirish mumkin. Yuqoridagi buyruqlar nechta xujjat ochilgan bo’lsa , barchasi uchun alloxida - alloxida bajariladi va oynalarni yopilishi kuzatiladi.

11. Компютерni qoida bo’yicha o’chirish uchun avvalo ochilgan oynalarni 10 - ishdagidek usulda yopib chiqish lozim. So’ng quyidagi rasmda ko’rsatilgan buyruqlar ketma- ket beriladi.