4-bob. Statistik ko‘rsatkichlar. O‘rtacha miqdorlar va variatsiya ko‘rsatkichlari

6.5. Tanlama to‘plamning zaruriy miqdorini aniqlash
Tanlab kuzatishni loyihalashtirishda oldindan berilgan tanlamadagi yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan xatosida tanlama to‘plamning soni (hajmi)ni to‘g‘ri aniqlash juda muhimdir, chunki bu kuzatishning natijalarini ma’lum ehtimollik bilan aniq bo‘lishini ta’minlaydi. Tanlamaning zaruriy miqdori “n” ni aniqlash formulalarini bevosita tanlamaning xatosi formulasidan osonlik bilan topish mumkin.

SHunday qilib, takrorlanuvchi tanlama uchun tanlamaning me’yoriy xatosi formulasidan qiyinchiliksiz (oldindan tenglikning ikki tomonini kvadratga oshirib) tanlamaning zaruriy sonini ifodalash mumkin:

o‘rtacha miqdoriy belgi uchun,

,

salmoq uchun (muqobil belgining),

.

Xuddi shu tarzda takrorlanmaydigan tanlama uchun tanlamaning me’yoriy xatosi formulasidan quyidagilarni topamiz:

o‘rtacha uchun,

;

salmoq uchun,

.