4-Amaliy mashg’ulot Mavzu: Videokon nishoniga fokuslanganda uzatilayotgan sahnaning maydon chuqurligini aniqlash

4-Amaliy mashg’ulot
Mavzu: Videokon nishoniga fokuslanganda uzatilayotgan sahnaning maydon chuqurligini aniqlash.

Videokon nishoniga fokuslanganda uzatilayotgan sahnaning maydon chuqurligini moslashtirishni amalga oshirish uchun rangsiz televizor ekranida oq-qora tasvirni beruvchi yorug‘lik signalini yoki yorug‘likni ta’minlovchi signalni uzatish kifoya. Boshqacha qilib aytganda yorug‘lik signalini ma’lum nisbatdagi rang signallari yig‘indisidan iborat bo‘lishini ta’minlash kerak va u ko‘zning ranglarni sezuvchanlik spektriga mosligini hisobga olishi kerak. Amalga oshirilgan hisob - kitoblar shuni ko‘rsatdiki, yorug‘lik signalining- asosiy ranglari (R, G, B) nisbati quyidagicha ifodalanadi: ЕY = 0,30ER + 0,59EG + 0,11EB. (1.2) Bunday signalni hosil qilish uchun matritsadan foydalaniladi. Agar (1.2) ifodadagi yorug‘lik signali bo‘lsa, aloqa kanalidan alohida uch rangli signalni uzatish shart emas. Ikkitasini uzatish yetarli, uchinchisini dekoderli matritsadan, ya’ni yorug‘lik signalidan ayirib olish mumkin. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki inson ko‘zi mayda detallarning ranglarini yaxshi ajrata olmaydi. Detallarning o‘lchami va ularni uzatish uchun kerak bo‘ladigan yuqori chastota chegarasi 1.9, b-rasmda keltirilgan. Qator tajribalar shuni ko‘rsatdiki, detallarning o‘lchami kichraygani sari ularning ranglarini farqlash qiyinlashadi. Bu holat, ya’ni ranglarni ajratmaslik, turli ranglar uchun turli o‘lchamlarda sodir bo‘ladi. Bunday holat ko‘zning ranglarga spektral sezgirligi har xilligidan dalolatdir (eng ko‘p yashil rangda, o‘rtacha qizil va kam ko‘k rangda). Ushbu holatni ko‘rinishi 1.9, a-rasmda ifodalangan.

Rasmdan ko‘rishimiz mumkinki, yashil rangli mayda detallarni farqlash, ko‘rish televizion spektrining yuqori chegarasi 2,0 MGsgacha, qizil rang uchun 1,4 - 1,6 MGs, ko‘k rang uchun esa 0,6 - 0,8 MGs ga tushib ketadi. Bu degani, rangli ma’lumotni uzatganda asosan ikki rangdan (asosan 1,5 MGs gacha) qisqartirilgan polosadan foydalanish mumkinligi, chunki ko‘z qizil va ko‘k rangdagi mayda detallarni ko‘rolmaydi. Yorug‘lik signali uzatilayotgan tasvir signali elementlarining yorug‘liklar nisbatini o‘z ichiga olgan to‘la axborotni qamrab olganligi tufayli uni asosiy rang signallaridan chiqarib tashlash mumkin. Shu sabab aloqa kanalidan EY, EB-Y va ER-Y lar uzatiladi.