|
Appleʻning ikkinchi kompyuteri — Apple II chiqarildi
1977-yil aprel oyida Apple II “West Coast Computer Fair” koʻrgazmasida namoyish etildi. Apple kompaniyasining oldingi kompyuteri singari, u ham haqiqatan ham innovatsion edi. U quyidagilarni taklif qilgan edi:
• rangli grafikalar;
• magnit lenta drayveri (keyinchalik 5,25 dyuymli disketalar bilan almashtirildi);
• Eng yaxshi modellarda 64K xotira;
• 280 x 192 oʻlchamdagi NTSC displeyi, u oʻsha paytda yuqori hisoblangan.
Biroq, ushbu xususiyatlar 1300 dollar narx yorligʻini oqlash uchun yetarli emas edi. Bir necha oydan keyingina ideal usul taqdim etildi: Apple IIʻga mos keluvchi VisiCalc elektron jadvali va hisoblash dasturi. Ushbu yangi mahsulot tufayli bozor rahbarlari Tandy va Commodore PETʻdan ustun boʻlish mumkin edi. Apple vakillarining soʻzlariga koʻra, dastur ushbu seriyadagi barcha qurilmalar sotuvlarining beshdan bir qismini keltirdi.
Ammo, albatta, Apple II oʻsha paytda kompaniya tomonidan oʻrnatilgan yuqori talablarga javob bermaganida muvaffaqiyatga erisha olmagan boʻlar edi. 16 yil ichida Apple IIʻning qariyb olti million nusxasi ishlab chiqarildi. Bu ikkinchi katta muvaffaqiyat edi. Ammo bundan ham yaxshi kunlar kutilgandi.
1978-yilga kelib Apple allaqachon bir nechta xodimlar bilan oʻz ofisiga ega edi. Keyingi yillarda kompaniya daromadi jadal oʻsib bordi va har toʻrt oyda ikki baravarga koʻpaydi. 1977-yil sentyabrdan 1980-yil sentyabrgacha Apple kompaniyasining yillik sotuvi 775,000 dollardan 118 million dollarga oʻsdi (533% CAGR).
Apple 1980-yil 12-dekabrda har bir aksiya uchun 22 dollardan sotuvga chiqdi. EDN Network maʼlumotlariga koʻra, kompaniyaning 4.6 million dollarlik aksiyalari bir zumda sotilib, 1956-yilda “Ford Motor Company” chiqqandan beri boshqa IPOʻlarga qaraganda koʻproq kapital keltirdi. Shundan soʻng, Apple kompaniyasining eng yirik aksiyadori Stiv Jobs 217 million dollar boylikga ega boʻldi.
Appleʻning muvaffaqiyatsiz rivojlanishi
1979-yilda Jobs va Apple kompaniyasining bir nechta xodimlariga Kaliforniyaning Palo-Alto shahridagi “Xerox PARC” ilmiy-tadqiqot markaziga tashrif buyurishga ruxsat berildi. U lazer printeri, kompyuter sichqonchasi, Ethernet va boshqa texnologik yutuqlarni ishlab chiqish bilan mashhur. Buning evaziga Apple “Xerox”ga kompaniyaning 100,000 dona aksiyasini 10 dollardan sotib olish imkoniyatini berdi.
1980-yilga kelib, IBM va Microsoft tobora koʻproq bozor ulushiga ega boʻla boshladi. Ushbu kompaniyalar bilan korporativ hisoblashda raqobatlashish uchun Apple oʻsha yili Apple IIIʻni chiqardi. Biroq, dizayndagi xato tufayli yangilik muvaffaqiyatli boʻlmadi. Kompyuterlarni kamroq shovqinli qilish uchun Jobs shamollatish moslamacini olib tashlashni taklif qildi, bu ularning qizib ketishiga olib keldi.
“Xerox PARC” laboratoriyalarida ishlash paytida Jobs kelajakdagi barcha kompyuterlarda bugungi kunda hamma joyda qoʻllaniladigan grafik foydalanuvchi interfeysi (GUI) boʻlishi kerakligiga amin boʻldi. U darhol Apple avlodining keyingi avlod kompyuterlari uchun GUIʻni ishlab chiqara boshladi.
Biroq, kelajakda Jobs ichki kelishmovchiliklar tufayli “Lisa” jamoasidan chetlashtirildi va byudjetli “Macintosh” kompyuterini yaratish boʻyicha boshqa loyihaga qoʻshildi. “Lisa” 1983-yilda chiqarilgan va yuqori narxlari va dasturiy taʼminotning cheklanganligi sababli juda yomon sotilgan.
“Macintosh” loyihasi va uning muvaffaqiyatsizligi
“Lisa” jamoasidan chiqarib yuborilgandan soʻng, Jobs “Macintosh”ni ishlab chiqishni oʻz zimmasiga oldi. Bugungi kunga kelib, “Macintosh” eng qulay va birlashgan grafik interfeysi va sichqoncha bilan asosiy bozorga kiradigan birinchi shaxsiy kompyuter sifatida tanilgan.
“Lisa”dan farqli oʻlaroq, “Macintosh” faol marketing kampaniyasi tufayli haqiqiy muvaffaqiyatga aylandi. Super Bowl paytida namoyish etilgan 1984-yilgi Ridli Skottning taniqli reklama roli ayniqsa mashhur boʻlgan.
Amaldagi grafik apparatlar juda qimmat boʻlganiga qaramay, Apple doimiy foydalanuvchilarga “Macintosh”ni arzonroq narxda sotishga qaror qildi. Qurilmaning qora va oq grafikasi va vizual imkoniyatlari dizaynerlarni oʻziga jalb qildi. Aynan shu sabablarga koʻra, “Macintosh” ish stoli nashrlari bozorida ayniqsa mashhur boʻlib qoldi.
“Macintosh” 1984-yil yanvar oyida 2 495 dollarga sotila boshladi — bu pul uchun yaxshi ammo arzon emas. 1984-yil may oyining boshiga kelib, 1984-yilgi reklama roligi tufayli u 70 ming dona sotildi.
1983-yilda “Macintosh” chiqarilishidan sal oldin, Jobs Jon Skallini Apple kompaniyasining yangi bosh direktori sifatida yollagan, chunki ikkinchi bosh direktor Mark Markkula isteʼfoga chiqishga qaror qilgan. Skalli oʻsha paytda Pepsiʻning eng yosh bosh direktori boʻlgan, ammo Jobs uni afsonaviy savol: «Siz hayotingizning oxirigacha shirin suv sotmoqchimisiz? Yoki menga qoʻshilib, dunyoni oʻzgartirmoqchimisiz?” bilan Appleʻga jalb qilgan.
Biroq, “Macintosh” bozordagi IBM mahsulotlaridan ustun tura olmaganligi sababli, Jobs va Skalli oʻrtasidagi munosabatlar tobora keskinlashib bordi. Bundan tashqari Jobs biror ishni oʻzicha qilishni yaxshi koʻrar edi va Skalli kelajakdagi mahsulotlarni qatʼiy nazorat qilishni xohlar edi, chunki “Lisa” va “Macintosh” raqiblari oldida muvaffaqiyatsizlikka uchragan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
