|
2. Funktsional va funktsional bo'lmagan talablar
Dasturiy ta'minot tizimiga qo'yiladigan talablar ko'pincha funktsional, funktsional bo'lmagan va qaralayotgan soha talablari sifatida tasniflanadi.
1. Funktsional talablar. Bu tizim bajarishi kerak bo'lgan xizmatlar ro'yxati va tizim ma'lum kirish ma'lumotlariga qanday munosabatda bo'lishi, muayyan vaziyatlarda o'zini qanday tutishi va hokazo. Ba'zi hollarda, tizim buni qilmasligi kerakligi ko'rsatilgan.
2. Funktsional bo'lmagan talablar. Tizimning xatti-harakatlarini emas, balki tizimning va uning atrof-muhitining xususiyatlarini tasvirlab bering. Tizim tomonidan bajariladigan harakatlar va funktsiyalarga qo'yilgan cheklovlar ro'yxati bu erda ham taqdim etilishi mumkin. Bularga vaqt cheklovlari, tizimni ishlab chiqish jarayonidagi cheklovlar, standartlar va boshqalar kiradi.
3. Qaralayotgan sohaga talablar. Ular tizim ishlaydigan sohani tavsiflaydi. Ushbu talablar funktsional va funktsional bo'lmagan bo'lishi mumkin.
Aslida, ushbu turdagi talablar o'rtasida aniq chegara yo'q. Masalan, tizim xavfsizligi bilan bog'liq foydalanuvchi talablari funktsional emas deb qaralishi mumkin. Ammo, batafsil ko'rib chiqilgandan so'ng, bunday talab funktsional funktsiyaga taalluqli bo'lishi mumkin, chunki u tizimga foydalanuvchini avtorizatsiya qilish vositasini kiritish zaruratini keltirib chiqaradi. Shu sababli, ushbu turdagi talablarni hisobga olgan holda, ushbu tasniflash asosan sun'iy ekanligini har doim yodda tutishimiz kerak.
Funktsional talablar. Ushbu talablar tizimning ishlashini va u bajaradigan xizmatlarni (funktsiyalarni) tavsiflaydi va ishlab chiqilayotgan tizim turiga va foydalanuvchilarning ehtiyojlariga bog'liq. Agar funktsional talablar foydalanuvchi talablari sifatida yaratilgan bo'lsa, ular odatda tizimlarni umumlashtirilgan shaklda tavsiflaydi. Bunga javoban, tizim talablari sifatida ishlab chiqilgan funktsional talablar tizimni iloji boricha batafsil tavsiflaydi, jumladan kirish va chiqish ma'lumotlari, istisnolar va boshqalar.
Dasturiy ta'minot tizimlariga funktsional talablar turli xil tavsiflanishi mumkin. Masalan, boshqa kutubxonalardan kitoblar va hujjatlarni buyurtma qilish uchun mo'ljallangan universitet kutubxonasi tizimiga qo'yiladigan funktsional talablarni ko'rib chiqing.
1. Foydalanuvchi o'zi kerak bo'lgan kitoblar va hujjatlarni mavjud katalog ma'lumotlar bazasida yoki ularning ma'lum bir qismidan izlashi kerak.
2. Tizim foydalanuvchiga kutubxona hujjatlarini ko'rish uchun mos vositalarni taqdim etishi kerak.
3. Har bir buyurtma noyob identifikator(ORDER_ID) bilan jihozlangan bo'lishi kerak, u doimiy saqlash uchun foydalanuvchi shakliga ko'chiriladi.
Foydalanuvchi uchun funktsional talablar tizim ega bo'lishi kerak bo'lgan xususiyatlarni belgilaydi. Ular foydalanuvchi talablarini o'z ichiga olgan hujjatdan olingan va funktsional talablarni turli darajadagi tafsilotlar bilan tavsiflash mumkinligini ko'rsatadi (birinchi va uchinchi talablarni taqqoslang).
Tizimlarni ishlab chiqishda yuzaga keladigan ko'plab muammolar noto'g'ri va "yuzaki" talablarning texnik xususiyatlari bilan bog'liq. Tabiiyki, ishlab chiquvchilar noaniq talablarni sharhlaydilar, shunda tizimni amalga oshirish osonroq bo'ladi. Ammo bu talqin mijozning taxminlariga mos kelmasligi mumkin. Bu holat tizimga yangi talablar va o'zgarishlar kiritilishiga olib keladi. Bu, o'z navbatida, tayyor tizimni etkazib berishni kechiktirishga va uning narxiga olib keladi.
Yuqoridagi ro'yxatdagi kutubxona tizimi uchun ikkinchi talabni ko'rib chiqing va "tegishli hujjatlarni ko'ruvchisi" iborasiga e'tibor bering. Kutubxona tizimi hujjatlarni keng formatlarda taqdim qilishi mumkin. Talab shundan iboratki, tizim har qanday formatdagi hujjatlarni ko'rish uchun vositalarni taqdim etishi kerak. Ammo ushbu shart aniq yozilmaganligi sababli, ishlab chiqaruvchilar vaqt etishmasligi holatlarida matnli hujjatlarni ko'rish uchun oddiy vositadan foydalanishlari va bunday echim ushbu talabdan kelib chiqishini ta'kidlashlari mumkin.
Amalda, funktsional talablarning spetsifikatsiyasi keng qamrovli va izchil bo'lishi kerak. Murakkablik barcha tizim xizmatlarining tavsifini (ta'rifini) anglatadi. Muvofiqlik - xizmatlarning mos kelmaydigan va o'zaro eksklyuziv ta'riflari yo'qligini anglatadi. Amalda, katta va murakkab tizimlar uchun funktsional talablarning har tomonlama va izchil spetsifikatsiyasini ishlab chiqish juda qiyin. Sababi tizimning qisman murakkabligidadir va xususiy holda tizim nima qilishi kerakligi to'g'risidagi har xil nuqtai nazarning mavjudligidadir. Ushbu nomuvofiqlik talablarni dastlabki shakllantirish bosqichida paydo bo'lmasligi mumkin - uni aniqlash uchun spetsifikatsiyalarni chuqurroq tahlil qilish talab etiladi. Tizim funktsiyalarining nomuvofiqligi dastur hayotining har qanday bosqichida o'zini namoyon qilganda, tizimning spetsifikatsiyasiga tegishli o'zgartirishlar kiritilishi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |
