4- mashg’ulotga oid savollar savollar

masalan: Inson mehnat bilan fazilatlidir

4. 
   Tarkibidan ikki yoki undan ortiq mulohazani ajratish mumkin bo`lgan mulohaza.
   

Masalan: muruvvatli, adolatli kishini el sevar doim

5.

6. Xulosa chiqarish – tafakkurning mantiqiy shakli

Voqelikni bilish jarayonida inson yangi bilimlarga ega bo`ladi. Bu bilimlar abstrakt tafakkur yordamida, mavjud bilimlarga asoslangan holda vujudga keladi. Bunday bilimlarni hosil qilish mantiq ilmida xulosa chiqarish, deb ataladi.

Xulosa chiqarish deb, bir va undan ortiq chin mulohazalardan ma`lum qoidalar yordamida yangi bilimlarni keltirib chiqarishdan iborat bo`lgan tafakkur shakliga aytiladi.

Xulosa chiqarish jarayoni asoslar, xulosa va asoslardan xulosaga o`tishdan tashkil topadi.

7. Muammoli vaziyatni tahlil qilish yangi muammoni qo`yishga olib keladi.

• 
  Muammo – javobi bevosita mavjud bilimda bo`lmagan va echish usuli noma`lum bo`lgan savoldir. Shuning uchun ham muammoni qo`yish va hal qilish mavjud bilimlarni qayta ishlash, ba`zi hollarda esa, hatto, ular doirasidan chetga chiqishni, yangicha echish usuli, metodlarini qidirishni taqozo etadi. Qanday muammolarni ilgari surishni, uni muhokama qilishning xususiyatini amaliy faoliyatimiz va bilishimiz ehtiyojlari belgilab beradi.