4- amaliy mashg’ulot Sug‘orish texnikasi elementlarini hisoblash



Download 28,33 Kb.
bet2/3
Sana18.03.2022
Hajmi28,33 Kb.
#499599
1   2   3
Bog'liq
2 5199585789058488284

Yomg‘irlatib sug‘orish. Sun’iy yomg‘irlatib sug‘orish mexanizatsiyalash usullaridan biridir. Bu usul suvdan tejamli va to‘g‘ri foydalanishni, shuningdek mehnat unumdorligini hamda paxta xosildorligini oshirishni ta’min etadi.
Yomg‘irlatib sug‘orishning afzalligi shundaki, bu usul qo‘llanilganda sug‘orish jarayoni to‘liq mexanizatsiyalashadi hamda har qanday sug‘orish normalaridagi suv tekis taqsimlanadi. Bu sizot suvlari yaqin turadigan o‘tloq yerlarda, ayniqsa, katta ahamiyat kasb etadi. Yomg‘irlatib sug‘orish mehnat unumdorligini 3-4 baravar oshirish imkonini beradi, bunda suvdan unumli foydalanish va har gektarining hosilini 3-4 sentnerga oshirish mumkin buladi.
Yomg‘irlatib sug‘orishda DDA-100m markali o‘zi yurar agregat ishlatiladi. U bir vaqtda 120 m yomg‘irlatib sug‘oradi va bir o‘tishda gektariga 50-60 m ni tashkil etadigan suv qatlami hosil qiladi. Sug‘orish normasi gektariga 700-800 m bo‘lganda agregat sutkasiga 10-13 gektar maydonni sug‘oradi. Keyingi yillarda «Voljanka» markali keng qamraydigan yangi sug‘orish mashinasi qurilmoqda. U suvni yana ham tekis intensivlikda yomg‘irlatadi, yerni ko‘loblatmagan holda yaxshi namiqtiradi. Bu mashinani afzalligi shundaki, u tuproqqa nam singish tezligida yomg‘irlatish intensivligi to‘liq mos keladi. Natijada, gektarga 1000 m gacha suv kuyish va tuproqni 80-100 sm chuqurlikda namlashtirish imkonini yaratadi.
O‘zbekiston - Quyiamudaryo (Xorazm viloyati va Qoraqalpog‘iston), Chirchiq-Ohangaron (Toshkent viloyati), Farg‘ona (Andijon, Namangan va Farg‘ona viloyatlari), Mirzacho‘l (Sirdaryo va Jizzax viloyatlari), Zarafshon (Samarqand, Navoiy, Buxoro viloyatlari), Qashqadaryo (Qashqadaryo viloyati) va Surxondaryo (Surxondaryo viloyati) vohalarining har biri qo‘lamida sug‘oriladigan yerlarni gidromodul rayonlari yuzasidan gruppalash o‘tkaziladi. Agar vohada bo‘z tuproqlar va cho‘l zonasi tuproqlari bo‘lsa, unda gidromodul rayonlari bu tuproqlar uchun alohida ajratiladi. Gidromodul rayonlarining ta’rifi jadvalda keltirilgan.



Gidro-modul rayoni

Aeratsiya zonasidagi tuproklarning mexanik tar-
kibi, tuzilishi va taxlanishi bo‘yicha ta’rifi

Sizot
suvlari
chuqurligi

I

II


II
IV
V

VI


VII
VIII

IX


Qum-shagal yotqiziqlardagi qalin qumli hamda uncha qalin bo‘lmagan kumoq va sog‘ tuproqlar
Qum-shag‘al yotqiziqlaridagi o‘rtacha qumoq va sog‘ ham kalin qumloq tuproqlar
Qalin qumoq va cog‘ tuproqlar
Qumli va qumoq tuproqlar
O‘rtacha va yengil qumoq, bir xil yoki pastga tomon yengillashadigan og‘ir qumoq tuproqlar
Og‘ir kumoq va cog‘ tuproqli bir xil, taxlanishi bo‘yicha zich yoki mexanik tarkibi bo‘yicha turli,tuzilishi bo‘yicha qavatli
Qumli va qumoq tuproqlar
O‘rtacha va yengil qumoq, bir xil yoki pastga tomon yengillashadigan og‘ir qumoq tuproqlar
Og‘ir qumoq va cog‘ tuproqlar, bir xil, taxlanishi bo‘yicha zich va mexanik tarkibi turli, tuzilishi bo‘yicha qavatli

3,4

_"_

_"_
_"_
_"_

1,2
_"_


_"_




Ko‘p yillik tajribalarning umumlashgan ma’lumotlari asosida g‘o‘zani sug‘orishning aniqlashtirilgan rejimi tuzib chiqilgan va joriy etish uchun tavsiya etilgan.


Ostki shag‘al qatlami uncha qalin bo‘lmagan tuproq sharoitlarida (I va II gidromodul rayonlari) sug‘origa soni va mavsumiy sug‘orish normasi taxminan 15% ga ko‘paytiriladi. Bu tuproqlarning namligi sig‘imi katta emasligiga bog‘liq, oshirilgan mavsumiy sug‘orish normalari esa tuproq namining transpiratsiyaga hamda bug‘lanishga ko‘p sarflangani tufaylidir.
SHo‘rlanishga moyil namlikning pastki chegarasi CHDNS (cheklangan dala nam sig‘imi) ga nisbatan 70-80% qabul qilinadi. Shu bilan birga sug‘orish normasi sho‘rlanmagan yerdagiga qaraganda 20-30% ko‘paytiriladi.



Download 28,33 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish