3–mavzu. Talab va taklif asoslari darsning o’quv maqsadi

Mustaqil ta’lim uchun savol va topshiriqlar

1. 
   Bozordagi talabni aniqlash va tahlil qilish bo’yicha o’rganila- yotgan mamlakatlar tajribasi.
   
2. 
   O’rganilayotgan mamlakatlarda talab va taklif qonunining amal qilish xususiyatlari.
   
3. 
   O’zbekiston sharoitida bozor, uning tarkibi va amal qilish mexa- nizmi.
   

ILOVALAR

Asosiy tushunchalar mazmuni

1-ilova

Talab – bu nafaqat istak va ehtiyoj, balki bozordagi narx bo’- yicha uni olish imkoniyatini bildiradi. Talab – tovar yoki xizmatga bo’lgan to’lov qobiliyatli ehtiyojdir.
Talab hajmi (Q_d) – haridorlar joriy vaqtda, joriy joyda, joriy narhlarda xaridorlar sotib olishga tayyor bo’lgan tovar va xizmatlar xajmi. Talab xajmiga juda ko’p omillar ta‘sir qiladi. Masalan: iste‘- molchilarning xoxish – istaklari, ularning daromadlari hajmi, mazkur tovarning bozordagi narhi, potensial xaridorlar soni va boshqalar.
Talab narxi (P_d) – joriy vaqtda aniq tovar va xizmatlar uchun xaridorlar tomonidan to’lanadigan maksimal narx.
Talab hajmi va talab narxi o’rtasidagi teskari bog’liqlik talab qonuni deyiladi.
Taklif - joriy vaqtda bozorda mavjud va sotuvchilar (ishlab chiqaruvchilar) tomonidan joriy narxlarda sotishga tayyor tovar va xizmatlar yig’indisidir.
Talab xajmi Q_s - joriy vaqtda bozorda sotuvchilar (ishlab chiqaruvchilar) tomonidan joriy narxlarda sotishga tayyor tovar va xizmatlar xajmi, soni. Ularning xajmi doimiy ravishda ishlab chiqarish va sotish xajmi bilan bir xil bo’lavermaydi.
Taklif xajmi va narxi o’rtasidagi to’g’ridan-to’g’ri bog’liqlik