31. Davlat organi davlat muassasasi, davlat tashkiloti tushunchalari va

---

Mantiqiy savol 

31.Davlat  organi.  davlat  muassasasi,  davlat  tashkiloti  tushunchalari  va 

ularning farqini amaliy misollar bilan yoritib bering. 

Davlat  organi  –  bu  ijtimoiy  hayotning  aniq  bir  sohasini  boshqarish 

yuzasidan  davlat  vazifalarini  bajaradigan  va  tegishli  davlat-hokimiy  vakolatlarga 

ega bo’lgan tashkilot  yoki  muassasa

1

.  Davlat  organlari  sirasiga  vazirliklar,  davlat 

qo’mitalari,  inspeksiyalar,  prokuratura  organlari,  huquqni  muhofaza  qiluvchi 

organlar  va  boshqalar  kiradi.  Davlat  organlari  qonunga  binoan  tashkil  etiladi  va 

unda  davlat  organining  hokimiy  vakolatlari  hajmi  belgilab  qo’yiladi;  o’z  operativ 

boshqaruvida davlat mulkiga, moliyaviy mablag’larga, bankda o’z hisob raqamiga 

hamda  byudjetdan  ta’minlanish  manasiga  ega  bo’ladi.  Davlat  organlari  turli 

mezonlar  asosida, jumladan, hokimiyatlar bo’linishiga asosan qonun chiqaruvchi, 

ijro  etuvchi  va  sud  organlariga,  faoliyatning  mazmuniga  ko’ra  siyosiy,  xo’jalik, 

ijtimoiy-madaniy davlat  organlariga, faoliyat  olib boruvchi hudud doirasiga qarab 

markaziy va mahalliy organlarga tasniflanadi.  

Davlat  muassasasi  –  davlat  tomonidan  tashkil  etiladigan  va  vakolatlari 

belgilab qo’yiladigan muassasa. Davlat muassasalari huquqiy maqomi qonunda va 

boshqa  normativ-huquqiy  hujjatlarda  mustahkamlanib  qo’yilgan.  Davlat 

muassasalari sirasiga davlat byudjetidan moliyalashtiriladigan ta’lim muassasalari, 

ilmiy  muassasalar,  tibbiyot  muassasalari,  madaniyat  muassasalarini  kiritish 

mumkin. Muassasa – boshqaruv, ijtimoiy-madaniy vazifalarni yoki tijoratchilikdan 

iborat  bo’lmagan  boshqa  vazifalarni  amalga  oshirish  uchun  mulkdor  tomonidan 

tashkil etilgan va to’la yoki qisman ta’minlab turiladigan tashkilot. Muassasaning 

o’ziga  biriktirib  qoýilgan  va  o’zi  sotib  olgan  mol-mulkka  bo’lgan  huquqlar 

O’zbekiston  Respublikasi  Fuqarolik  Kodeksining  178  va  180-moddalarida 

mustahkamlangan.  Muassasa  o’z  majburiyatlari  bo’yicha  ixtiyoridagi  pul 

mablag’lari  bilan  javob  beradi.  Bu  mablag’lar  yetarli  bo’lmasa,  tegishi  mol-

mulkning egasi uning majburiyatlari yuzasidan subsidiar javobgar bo’ladi.  

                                                             

1

 O’zbekiston yuridik ensiklopediyasi / Nashr uchun masúl R.A. Muhitdinov va boshq.; masúl muharrir N.Toychiyev. 

– T.: Adolat, 2010. 109-b. 

---

 

 

---