3076 гарбер кичик сайёрасини тадқИҚ этиш



Download 144,04 Kb.
Pdf ko'rish
Sana01.01.2022
Hajmi144,04 Kb.
#305764
Bog'liq
yulduzlarning paydo bolishi va evolyutsiyasi jarayonini organish



GRUBB-PARSONS TELESKOPIDA ASTEROIDLAR TADQIQOTI. 

A.Ajabov, J.Kichibayev.  

A.Navoiy nomidagi SamDU Fizika fakulteti Astrofizika kafedrasi.  

 

Ushbu  maqolada    Garber  kichik  sayyorasini  kuzatishda  ZAQ  (Zaryadli 



Aloqa  Qurilmasi)  kamerasidan  foydalanish.  Kuzatuvlar  davomida  olingan  ZAQ 

tasvirlar  natijasida  Garber  kichik  sayyorasining  olingan  yorqinlik  egri  chiziqlari 

haqida ma’lumotlar keltirilgan. 

 

Asteroidlar  ya’ni  kichik  sayyoralar  (asteroid  –  yulduzsimon,  yulduzga 



o’xshash  degan  ma’noni  anglatadi)  asosan  Mars  va  Yupiter  sayyoralarining 

orbitalari oralig’ida harakatlanadi. Xuddi shu belbog’da harakatlanuvchi, o’lchami 

1 km dan katta bo’lgan 1 milliondan ortiq asteroidlardan 6 mingtasining orbitalari 

aniqlandi va ro’yxatga kiritildi. Yer orbitasi atrofida ham asteroidlar harakatlanadi 

va  vaqti-vaqti  bilan  Yerga  yaqinlashib  turadi.  Tabiiyki,  asteroidlar  Yerga 

yaqinlashganda Yer bilan to’qnashish ehtimiliyati paydo bo’ladi. Shu bois Dunyo 

astronomiyasida kichik sayyoralarni kuzatish muhim hisoblanadi.  

Hozirgi  vaqtda  kataloglarda  600  mingdan  ortiq  kichik  sayyoralar,  ya’ni 

asteroidlar qayd etilgan [1]. Asteroidlar dunyoning ko’plab observatoriyalari bilan 

bir  qatorda  respublikamizdagi  O’zFA  Astronomiya  institutining  Maydanak 

balandtog’  observatoriyasida  ham  muntazam  kuzatib  kelinmoqda.  Ushbu 

kuzatishlar qisman SamDU qoshidagi Astronomiya o’quv-ilmiy markazi (AO’IM) 

ning 0.48 m diametrli Grubb-Parsons teleskopida ham davom ettirilmoqda.  

Kuzatilgan  asteroidlardan  biri:  (3076)  Garber  asteroidi  hisoblanadi.  U 

Quyoshdan o’rtacha 2.238 a.b. uzoqlikda harakatlanadi. Absolyut yulduz kattaligi 

13.


m

7 ga teng bo’lib, diametri va massasi honuzgacha aniqlanmagan [2]. 

 (3076)  Garber  kichik  sayyorasini  kuzatishda  ZAQ  (Zaryadli  Aloqa 

Qurilmasi)  kamerasidan  foydalanildi.  Kuzatuvlar  davomida  40  va  120  sekundlik 

ekspozitsiyada  996  ta  ZAQ  tasvirlar  olindi.  Butun  kuzatuvdagi  umumiy 

ekspozitsiya vaqti 85460 sekundni tashkil etdi. 

Olingan tasvirlarni IRAF

 

(Image Reduction and Analysis Facility) dasturlar 

paketi  yordamida  birlamchi  qayta  ishlab,  tanlangan  obyektning  yorqinlik  egri 

chizig’iga  ega  bo’lamiz  [3].  1-rasmda  (3076)  Garber  kichik  sayyorasining 

kuzatuvlar asosida olingan yorqinlik egri chiziqlari keltirilgan. 

 



 

 1-rasm. (3076) Garber asteroidining yorqinlik egri chiziqlari.  

 

Kuzatish  natijalari  shundan  dalolat  beradiki,  (3076)  Garber  kichik 



sayyorasining  yorqinlik  egri  chizig’i  sezilarli  magnitudadagi  bir  necha  soatlik 

davriy  tebranishlarga  ega  bo’lgani  holda,  kuzatuv  davrida  ko’rinma  yulduz 

kattaligi  asosan  R  filtrda  o’rtacha  0.

m

25  magnitudaga  o’zgarishlar  berganligi 



aniqlandi.  

 

Adabiyotlar 



 

1.

 



http://minorplanetcenter.net/iau/mpc.html

 

2.



 

http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi/

 JPL Small-Body Database Browser;  

3.

 



Massey P, Davis L. E., Users Guide to Stiller CCD Photometry with IRAF, 

NOAO publication A:-1992.;   

 

 

Ilmiy rahbar: 

 

 

 



 

dots. A. Q. Ajabov 



Download 144,04 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish