302-guruh talabasi



Download 249,01 Kb.
Sana29.03.2022
Hajmi249,01 Kb.
#515763
Bog'liq
Taqdimot (1) (6)

302-guruh talabasi Abduģafforova Nilufar

Mavzu: Eski òzbek tili sintaksisi. Sòz birikmasi. Reja: 1. Tarixiy sintaksis haqida ma’lumot 2. Sòz birikmasi

Sintaksis – sòz birikmalari hamda gaplarning qurilishi va ifoda xususiyatlarini òrganuvchi tilshunoslik bòlimi. Sintaksis sòzlarning bir-biri bilan boģlanishi hamda tuzilishi qonun-qoidalarini òrganganligi uchun unda: 1) sòz birikmasi sintaksisi 2) gap sintaksisi kabi bòlimlar mavjuddir.

Ma’lumki, sòzlarning òzaro boģlanishi ikki xil bòladi: 1. Teng boģlanish – ikki sòzning teng huquqli biri ikkinchisiga bòysunmay boģlanishi 2. Tobe boģlanish – bir sòz (tobe sòzning) boshqa bir sòz (hokim sòzga) bòysunishi orqali boģlanish Teng boģlanish “sòz qòshilmasi”ni, tobe boģlanish “sòz birikmasi”ni hosil qiladi.

Tobe birikma tarkibidagi bosh va ergash sòzlar qanday vositalar bilan boģlanishiga kòra 3ga bòlinadi: 1. Bitishuv 2. Boshqaruv 3. Moslashuv

Bitishuv: Ushbu munosabatga kirishgan sòzlar faqat ohang yordamida boģlanadi.Bunday munosabat sifat-ot; son-ot; olmosh-ot òrtasida bòladi. 1. BU TYSHYKNI teshib, UL SUVNI ichedyrler. 2. OTTIZ-QIRQ BERG shahnin ychide bir yerdin-oq irikreq penje uradur ( BN )

Boshqaruv: Ushbu munosabatda ergash sòz bosh sòzning talabi bilan biror grammatik formada shakllanadi. Boshqaruvning ikki turi mavjud: kelishikli boshqaruv va kòmakchili boshqaruv. Kelishikli boshqaruvda bosh sòz va ergash sòz òzaro tushum, òrin-payt, chiqish, jònalish kelishigida boģlanadi. Kòmakchili boshqaruvda bosh sòz va ergash òzaro sof kòmakchilar yordamida boģlanadi.

1. Vehm bile uyģanib, KAHINLERNI TILAB, bu tyshning TE’BIRINI TILEDI. ( NAVOIY MN ) 2. Ve bir az fursatdin songra melike Rayan ham ALAMDIN CHIQDI. ( Navoiy MN )

Moslashuv: Ushbu munosabatda bosh soz bilan ergash sòz òzaro shaxs-sonda mos bòladi. Ular òzaro qaratqich kelishigi bilan boģlanadi. 1. ... ul navahining cheriki bile. ( BN ) 2. Mening ģanimim qorģanda edi. (BN )


Download 249,01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish