30-variant javoblari.
1-topshiriq.
1.
Dars, o`qituvchining mehnatini ilmiy tashkil etish.
Dars
-ta`limning asosiy tashkiliy shakli hisoblanadi. Dars muayyan
miqdordagi doimiy o`quvchilar tarkibi bilan qat`iy tartibda
uyushtiriladigan va aniq maqsadga yo`naltirilgan didaktik jarayondir.
Dars insoniyat tomonidan minglab yillar mobaynida orttirilgan hayotiy
tajribalarni o`quvchilarga juda qisqa vaqtda o`rgatishning eng samarali
usulidir. Darsni tashkil etish va uning samaradorligini ta`minlashda
o`qituvchining o`rni beqiyosdir. Darsda o`quv tarbiya ishlarining barcha
komponentlari: maqsad, mazmun, vositalar, metodlar, tashkil etish va
boshqarish faoliyati hamda uning didaktik elementlari mujassamlangan
deb , hisoblash qabul qilingan.
Tabiiyki , dars yaxlit ta`lim jarayonini o`quv tarbiya ishining boshqa
tashkiliy shakllari – uy vazifalari, fan to`garaklari,
mashg`ulotlar,ekskursiya va boshqalar bilan uzviy bog`liqlikda amalga
oshiriladi. Dars – ma`lum tarkibdagi muallimlar bilan o`quvchilarning
maqsadga muvofiq o`zaro ta`siri jarayonini tashkil etishning , ta`lim
mazmuni, shakllari, metodlari, vositalarini o`z ichiga oladi. Ta`lim
jarayonida o`qitish, kamol toptirish va tarbiyalash vazifalarini amalga
oshirish uchun muntazam qo`llaniladigan boy va o`zgaruvchan shaklidir.
Darsga bir qator talablar qoyiladi.
-Har bir dars ma`lum maqsadni amalga oshirishga qaratilgan va puxta
rejalashtirilgan bo`lmog`I lozim.
- Har bir dars mustahkam g`oyaviy-siosiy jihatdan tarbiyaviy yo`nalishga
ega bo`lmog`i lozim.
- Har bir dars albatta hayot bilan, turmush bilan, amaliyot bilan
bog`langan bo`lmog`i lozim.
-Har bir dars xilma-xil metodlar, metodik usul va vositalardan keng va
unumli foydalanilgan holda olib borilishi kerak.
- Darsga ajratilgan soat ya`ni vaqtdan unumli foydalanish lozim.
O’qituvchi mehnatini ilmiy asosda tashkil etish.
O’qituvchi mehnatining samarasi uni ilmiy jihatdan puhta tashkil
etishga, mehnatni oqilona uyushtirishga ta’sir etadigan shart sharoitlarga
va mehnatni amalga oshirish yo’llarini to’g’ri belgilashga bog’liq.
O’qituvchi mehnati doimo ijodkorlik bilan amalga oshiriladi.
Shu bilan birga, o’qituvchi mehnatini ilmiy asosda tashkil qilish uchun
fanlar integrasiyasini, pedagogika va psoxologiya fanlarining eng so’nggi
yutuqlarini muntazam o’zlashtirib borish zarur. Ushbu bilimlar AKT,
matbuot, ilmiy jurnallar, ilmiy adabiyotlar asosida o’zlashtiriladi.
O’qituvchi mehnatini ilmiy asosda tashkil etishda vaqtdan unumli
foydalanish, o’zining keng imkoniyatlarini hamisha hisobga olish, o’qv va
tarbiya jarayonida har bir daqiqadan unumli foydalanish, vaqtni bekorga
o’tkazishga yo’l qo’ymaslik kerak. O’qituvchi mehnatini ilmiy asosda
tashkil etishda avvalo:
- O’z ijodiy imkoniyatlariga ishonishi;
- Ta’lim jarayonini to’liq tasavvur eta olish;
- Har bir tarbiyalanuvchining ruhiy xolatini puhta bilish;
- O’z
mehnatini
mehanizmini,
qonuniyatlarini,
cheklangan
imkoniyatlarini yaxshi bilishi;
- Ta’lim-tarbiya jarayonida AKT dan unumli foydalanishni bilishi shart;
O’qituvchi mehnatini ilmiy jihatdan to’g’ri tashkil etilishida o’quvchilar
bilan olib boriladigan faoliyatning quyidagi yo’nalishlariga e’tibor berish
lozim:
- O’qituvchi va o’quvchilarning ikki tomonlama bir-biriga ta’siri natijalari;
- O’qituvchining o’quvchilar jamoasi bilan ishlay olish qobiliyati;
- Sinf jamoasi faollari bilan olib boriladigan pedogagik faoliyatning ijobiy
natijalari.
O’qituvchi mehnatini ilmiy jihatdan to’g’ti tashkil etishning quydagi
vositalariga e’tibor berish lozim.