|
Т
M
S
бу ерда:
– трикотаж тўқимасининг ҳажмий зичлиги мг/ cм
3
;
M
s
– трикотаж тўқимасининг юза зичлиги, г/м
2
;
Т – трикотаж тўқимасининг қалинлиги, мм
Тадқиқот натижаларидан маълум бўлдики, бунда тавсия қилинган икки қатламли трикотаж
тўқима намуналарининг ҳажмий зичлиги асос тўқима намунаси (I вариант) билан
солиштирилганда, кам қийматга эгалиги аниқланди (1-расм).
Агар асос тўқимасининг юза зичлиги М
s
=508 гр/м
2
ва қалинлиги Т=1,8 мм ни ташкил этса, у
ҳолда унинг ҳажмий зичлиги δ=282,2 мг/см
3
ни ташкил этади.
Бу ҳолатда тўқиманинг енгиллаштирилган абсолют ҳажмий зичлик кўрсаткичи асос
тўқимага нисбатан қуйидаги кўринишларга эга бўлди:
3
/
9
,
17
3
,
264
2
,
282
см
мг
а
(II вар.)
3
/
6
,
32
6
,
249
2
,
282
см
мг
а
(III вар.)
251
3
/
8
,
96
4
,
185
2
,
282
см
мг
а
(IV вар.)
3
/
7
,
46
5
,
235
2
,
282
см
мг
а
(V вар.)
бу ерда :
– абсолют ҳажмий енгиллик,
;
– асос тўқимасининг ҳажмий зичлиги,
;
δ – тадқиқ этилаётган тўқиманинг ҳажмий зичлиги
.
Ишлаб чиқарилган икки қатламли трикотаж тўқима намуналарининг нисбий енгиллик
кўрсаткичлари қуйидагича кўринишга эга бўлди:
%
7
%
100
)
2
,
282
3
,
264
1
(
%
100
)
1
(
а
(II вар.)
%
12
%
100
)
2
,
282
6
,
249
1
(
%
100
)
1
(
а
(III вар.)
%
34
%
100
)
2
,
282
4
,
185
1
(
%
100
)
1
(
а
(IV вар.)
%
17
%
100
)
2
,
282
5
,
235
1
(
%
100
)
1
(
а
(V вар.)
1-расм. Икки қатламли трикотаж тўқимасининг юза ва ҳажмий зичлиги ўзагришининг
гистограммаси.
1-расмдан кўриниб турибдики, икки қатламли трикотаж тўқималарининг тўртинчи вариант
намунасини ишлаб чиқаришда хом ашё сарфи яъни, хажм зичлиги энг кам кўрсаткичга эга бўлди.
Демак, зичлик кўрсаткичи бўйича бошқа вариантлар билан таққосланганда ушбу трикотаж
тўқимаси энг кичик зичлик кўрсаткичига эга. Трикотаж тўқимасининг ҳажмий зичлиги матода
қўлланиладиган иплар турига, қалинлигига, зичлигига, машина класси ва тўқима турига боғлиқ
бўлиб, бу хол сезиларли даражада катта чегарада ўзгаради.
Тўқима раппортида битта глад ҳалқа қатори (I вариант) ўрнига учта глад қатори (III вариант)
шакллантирилганлиги ҳисобига, икки қатламли трикотаж тўқимасининг тузилиши ўзгарганлиги,
жиддий равишда трикотаж тўқимасининг технологик кўрсаткичларига ва биринчи навбатда юза
зичлиги ва қалинлигига таъсир этади (1, 2-расм).
Икки қатламли трикотаж тўқимасиниинг II, III вариант намуналарида асос тўқимага (I
вариант) нисбатан хом ашё сарфини камайтиришга эришилган бўлиб, бунга сабаб, трикотаж
тўқимасининг орқа томон тўқима раппортида глад ҳалқа қаторлари сонини оширилганлиги билан
изоҳланади.
Трикотаж тўқима тузилишига арқоқ ипини киритиш ва тўқима раппортида глад ҳалқа
қаторлари сони ошириш ҳисобига икки қатламли трикотаж тўқимасининг IV вариантида хом ашё
сарфини камайтиришга эришилган.
Тақдим этилган трикотаж тузилиши олиш ҳисобига, трикотажнинг ҳажми ва қалинлигини
ошириш, эни бўйича чўзилувчанлик хусусиятини камайтириш имкониятига эришилди. Демак,
илмий тадқиқот ишида белгилаб берилган юқори шакл сақлаш хусусиятига эга бўлган икки
қатламли трикотаж тўқимасини яратиш вазифаси ўз ечимини топади. Бундан ташқари, ушбу
252
ечимдан фойдаланиш тайёр трикотаж маҳсулотларининг қайтар деформация кўрсаткичини
камайтириш орқали, трикотаж маҳсулотлари ассортименти ва қўлланиш соҳасини кенгайтириш
имкониятини юзага келтиради.
Икки қатламли трикотаж тўқимасининг V вариант намунасини ишлаб чиқаришда икки
қатламли трикотаж тўқима қатламларини бириктириш усубини ўзгартириш ҳисобига хом ашё
сарфини камайтиришга эришилган.
Юқорида тақдим этилган икки қатламли трикотаж тўқималарининг технологик
кўрсаткичлари тадқиқоти натижалари бўйича трикотаж намуналарининг юза зичлиги бўйича
кўрсаткичлари бир-бири билан қиёсий таққосланганда II вариант икки қатламли трикотаж
тўқимаси асос тўқимага нисбатан энг кам юза зичликка эга бўлди, намуналар ҳажмий зичлик
бўйича ўзаро таққосланганда эса, IV вариант икки қатламли трикотаж тўқимаси энг кам ҳажмий
зичлик кўрсаткичига эга бўлди, чунки IV вариант намунасининг қалинлик кўрсаткичи бошқа
вариант намуналарига нисбатан кўп.
Do'stlaringiz bilan baham: |
