27
белгилаб олишлари бўйича қарашларини ўзгартириш осон кечади. Бу ерда ўзларига хулосага
қилишади ва экологик маданиятлари яна бир поғонага кўтарилади.
Ҳозирги вақтда унча катта бўлмаган хусусий боғларни лойиҳалаш ва қуришга, турли
жамоат бинолари ва иншоотлари ҳудудларини безашга, интерьерларни кўкаламзорлаштиришга ва
бошқаларга бўлган талаб ўсди.
Шаҳарнинг гўзаллиги яшил “либос” билан ҳам ўлчанади. Парклар, хиёбонлар, гулзорлар ва
яшил кўкаламзорлар ҳавони тозалайди, жазирама кунларда салқинлик таратади.
Мисол тариқасида Жиззах вилоятининг марказини келтиришииз мумкин. Кейинги вақтда
вилоят маркази ҳам жадал ривожланиш босқичини бошидан кечирмоқда. У ўзига хос ва оригинал
безатилган янги-янги турар-жой бинолари, мактаблар, коллеж ва лицейлар, савдо ва хизмат
кўрсатиш бозорлари,
махсус магазинлар, хусусий меҳмонхоналар, даволаш муассасалари каби
жамоат бинолари қурилишининг юқори суратларида кузатилмоқда. Шунинг учун ҳам шаҳримизга
ташриф буюрган меҳмонлар “Жиззах янгиланмоқда” дейишмоқда.
Жиззах шаҳрини ҳам яшил шаҳарлар сирасига киритиш мумкин. Шаҳарда бизнинг жойимиз
учун камчил бўлган манзарали дарахтлар ўтқазилмоқда ва маҳаллийлаштирилмоқда. Кўчаларни,
майдонларни, аллеяларни безашда можжевельникнинг чиройли турлари, япон сафораси, каштан,
оққайин, кипарис, арча, лола дарахти, магнолия, атлас акация ва бошқа
экзотик экинлар
экилмоқда.
Шаҳарнинг қиёфаси тубдан ўзгармоқда. Қайта қурилган “Ўрда” экологик боғи, Ш.Рашидов,
Ҳ.Олимжон ва Зулфияхоним боғлари, болалар парки, маҳаллалар ҳудудларидаги дам олиш
парклари, Жиззах Давлат педагогика ва Жиззах политехника институти оралиқ муҳитидаги
“Ёшлар боғи”, “Сўғдиёна” спорт комплекси атрофида бунёд этилган ландшафт дизайн намуналари
ва хиёбонлар шулар жумласидандир.
Диёримиздаги қайси обод манзилга назар солсак, у Тошкент бўлсин, вилоятлар марказлари
бўлсин, бошқа манзиллар бўлсин - ландшафт дизайнининг меъморий ечимларидаги янгиликлар,
тугалланганлик ва яхлитлилик биз талабалар ва мутахассисларни қойил қолдиради. Уларни кўрар
экансиз “яратувчи мутахассисларга тасанно!” дегингиз келади.
Бунинг учун биз юксак ривожланиш йўлини тутган мустақил давлатимиздан ва биз
ҳақимизда, ёш авлод учун қайғураётган президентимиздан миннатдор бўлишимиз керак.
XX асрнинг охири ва XXI асрнинг бошидаги боғ парк санъатининг бир қанча асосий
ривожланиш тенденцияларини ажратишимиз мумкин:
Сунъий ландшафтга табиий элементларни қўшимча қилиниши.
Кўргазма,
спорт мажмуалари, мемориаллар, аквопарклар яратилмоқда.
Бир функцияли, тематик боғ ва парклар пайдо бўлмоқда.
Боғ - парк санъатида сунъий муҳитларни иншоотларнинг томига ёки интерьерларига
жойлаштириш амалиётининг киритилиши.
Боғ парк санъатининг экологиялашуви(парк ландшафтининг табиийлигини сақлаш
ғояси).
Ландшафт “иқтисоди” ёки ландшафт “эстетикаси”, ландшафтда иншоотларни ер остига
жойлаштириб, максимал қурилмалардан холос қилишга интилиш.
Мини - паркларни яратиш.
Стилли йўналишларнинг кенгайиши (суперматизм, авангардизм, инновационлик ва
бошқ.).
Анъанавий ва янги материаллардан фойдаланишнинг имкониятлари: бетон, рангли шиша,
газлама ва ҳ.к.
Шарқ, европа ва америка усул ва стилларининг ўзаро сингишиши. Европада япон боғлари
руҳидаги ҳудудлар оммабоп бўлиб бормоқда. Шарқда эса европа ва америкача боғ
- парк
композиция усулларини қўлаш кенгаймоқда.
Боғ парк санъатининг янги нусхалари (бизнес - парклар ва ишлаб -чиқариш
корхоналарининг боғлари)ни яратиш. Бизнес - парк ғояси барча ҳудудни паркли еки табиий қиёфа
билан узлуксиз яхлит ландшафтга айлантиришга ҳаракат қилишдан иборат.
Ўтган даврлар анъаналарига мурожаат қилиш, ички ободонлаштирилган ҳовли –
патиоларни, “яшил том”ларни яратиш, боғ - парк қурилишида топиар ва эфемерида санъатларини
қўллаш.
28
«Аттракцион» назариясининг ривожи, яъни номувофиқликнинг уйғунлиги, рамка
эффекти, инъикос эффекти, таажубланишни мўлжалга олиш кабилар.
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати:
1.Нефедов В. А. - Ландшафтный дизайн и устойчивость среды. - Санкт - Петербург, Санкт -
Петербург, 2002 г.
2.Электронный ресурс - www. Gardener. ru.
УДК 677. 21.017.
Do'stlaringiz bilan baham: 
