3-semestr 1-mashg’ulot. Statistika nazariyasi statistika predmeti va uslubi

1	2
3
1	808	34,3
2	706	25,4
3	663	32,2
4	854	31,1
5	882	37,4
6	916	38,6
7	563	24,2
8	256	9,0
9	940	35,4
10	965	37,8
11	544	16,1
12	318	16,0
13	324	10,9
14	301	9,3
15	352	12,1
16	406	17,1
17	602	28,3
18	748	31,0
19	980	37,0
20	641	21,3
21	452	20,1
22	240	16,1

Savdo hajmi va muomala harajatlari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘lanishni o‘rganish maqsadida do‘konlarni savdo hajmi bo‘yicha teng oraliqqa ega bo‘lgan 4 ta guruhga ajrating.


Har bir guruh bo‘yicha hisoblang:
a) do‘konlar sonini;
b) savdo hajmini – jami va o‘rtacha bir do‘konga nisbatan;
v) muomala harajatlari – jami va o‘rtacha bir do‘konga nisbatan:
Natijalarni guruh jadvali ko‘rinishda ifodalang. Jadvaldagi ma’lumotlarni tahlil qiling.
3.8-Masala. 3.7-masala ma’lumotlari asosida muomila harajatlari va savdo hajmi o‘rtasidagi bog‘lanishni o‘rganish maqsadida do‘konlarni muomila harajatlari bo‘yicha teng oraliqqa ega bo‘lgan guruhlarga ajrating. Natijalarni yakuniy jadval ko‘rinishida ifodalang. Xulosalar qiling.


3.9-masala. Joriy yil uchun shahardagi bir guruh yuk tashish bilan shug‘ullanuvchi avtokorxonalar bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Korxona tartib raqami	Yuk oboroti, mln. t/km	Jami tashish xarajatlari, mln. so‘m	Korxona tartib raqami	Yuk oboroti, mln. t/km	Jami tashish xarajatlari, mln. So‘m
1	62	1550	9	47	1245
2	40	1080	10	24	724
3	38	1033	11	18	579
4	25	750	12	58	1444
5	15	472	13	44	1145
6	30	840	14	23	699
7	52	1310	15	32	889
8	27	804	16	20	612

Yuk tashuvchi avtokorxonalarni yuk oboroti miqdori bo‘yicha guruhlarga ajratish talab qilinadi. Bunda quyidagi guruhlarni tashkil qiling: 20 mln. tkm gacha, 20-40; va 40 mln. tkm va undan yuqori.
Har bir korxona bo‘yicha aniqlang: korxonalar sonini, umumiy yuk oborotini, tashishga qilingan umumiy xarajatlarni va 10 tkmga o‘rtacha xarajatlar miqdorini. Masala echimini jadval ko‘rinishida ifodalang. Xulosalar qiling.


3.10-masala. Viloyatdagi bir turdagi mahsulot ishlab chiqaruvchi korxonalar yillik hisoboti bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar olingan:

Korxona tartib raqami	Mahsulot hajmi, mln. so‘m	O‘rtacha yillik asosiy vositalar qiymati, mln.so‘m	O‘rtacha ro‘yxatdagi xodimlar soni, kishi	Korxona tartib raqami	Mahsulot hajmi, mln. So‘m	O‘rtacha yillik asosiy vositalar qiymati, mln.so‘m	O‘rtacha ro‘yxatdagi xodimlar soni, kishi
1	134,4	7,2	700	11	586	21	1425
2	264	11,6	1100	12	338	14	1208
3	372	15,6	1285	13	480	19	1400
4	145	7,6	705	14	240	11	900
5	427	16	1300	15	362	14,8	1300
6	585	22	1450	16	603	23	1480
7	170	8,4	800	17	375	15,6	1295
8	464	18,8	1380	18	216	10	895
9	180	9,2	825	19	572	19,8	1440
10	308	13,2	1210	20	277	12,4	1180

Korxonalarni: 10 mln.so‘mgacha, 10-15 mln. so‘m, 15-20 mln. so‘m, 20 mln. so‘m va undan yuqori bo‘lgan guruhlarga ajrating. Har bir guruh bo‘yicha korxonalar sonini, mahsulot miqdorini, o‘rtacha xodimlar sonini va fondlar qiymatini aniqlang. Xulosalar qiling.

3.11^a-masala. 3.10-masala ma’lumotlari asosida sanoat korxonalarini mahsulot hajmi bo‘yicha 3 ta teng oraliqga ega bo‘lgan guruhga ajrating. Har bir guruh bo‘yicha korxonalar sonini, mahsulot miqdorini, o‘rtacha xodimlar sonini va fondlar qiymatini aniqlang. Xulosalar qiling.

3.12-masala. Avgust oyi uchun qurilish tashkilotining ayrim brigadalari bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Ko‘rsatkichlar	Brigadalar
	1	2	3	4	5	6	7	8
Ish hajmi, ming so‘m	409,6	648	670	504	734,4	886,4	360	952
Ishchilar soni, kishi	16	24	25	21	27	32	15	34

Aniqlang: Ish hajmining ishchilar sonidagi bog‘liqlikni o‘rganish maqsadida, quruvchilar brigadasini ishchilar soni bo‘yicha 3 ta teng oraliqga ega bo‘lgan guruhga ajrating. Guruh jadvalini tuzing. Xulosalar qiling.


3.13-masala. Joriy yil uchun bir guruh sanoat korxonalari bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Korxonalar tartib raqami	Mahsulot hajmi, mln.so‘m	Asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati, mln. so‘m	Hodimlarning o‘rtacha ro‘yxatdagi soni, kishi
1	197,7	10	900
2	592	22,8	1500
3	465,5	18,4	1412
4	296,2	12,6	1200
5	584,1	22	1485
6	480	19	1420
7	578,5	21,6	1390
8	204,7	9,4	817
9	466,8	19,4	1375
10	292,2	13,6	1200
11	423,1	17,6	1365
12	192,6	8,8	850
13	360,5	14	1290
14	208,3	10,2	900

Korxonalarni mahsulot hajmi bo‘yicha quyidagi intervallarga ajrating: 1) 200 mln. so‘mgacha; 2) 200-400 mln.so‘m, 3) 400-600 mln. so‘m. Har bir guruh va barcha korxonalar bo‘yicha korxonalar sonini, mahsulot hajmini, o‘rtacha xodimlar sonini, bir xodimga nisbatan ishlab chiqarilgan mahsulot hajmini. Guruhlash natijalarini statistik jadval ko‘rinishida bayon qiling. Xulosalar chiqaring.

3.14-masala. 3.13-masala ma’lumotlari asosida korxonalarni asosiy vositalar bo‘ycha guruhlang. Guruhlashni quyidagi intervallar bo‘yicha amalga oshiring: 1) 12 mln. so‘mgacha; 2) 12-18 mln.so‘m; 3) 18 mln. so‘m va undan yuqori. Har bir guruh va jami korxonalar bo‘yicha aniqlang: korxonalar sonini, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymatini, mahsulot hajmini va fondlar qaytimini. Natijalarni jadval ko‘rinishida ifodalab, xulosalar qiling.


3.15-masala. 3.13-masala ma’lumotlari asosida korxonalarni xodimlar soni bo‘yicha quyidagi intervallarga ajrating: 1) 1000 kishi gacha; 2) 1000-1300 kishi; 3) 1300 kishi va undan ortiq. Har bir guruh va jami korxonalar bo‘yicha aniqlang: korxonalar sonini, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymatini, mahsulot hajmini va fondlar qaytimini. Natijalarni jadval ko‘rinishida ifodalab, xulosalar qiling.