3 Sana: Sinf: – sinf Fan: Kimyo. Mavzu

Tabiatda uchrashi – yombi holda va birikmalar holida uchraydi.

Kumush yaltirog`i (argentit) – Ag₂S Kumush – surmaaldamasi (pirargirit) – Ag₃[SbS₃]

Kumush – mishyak aldamasi (prustit) – Ag₃[AsS₃]

Kashf qilinishi – qadimdan ma`lum element. Lotincha ochiq oq so`zidan olingan.

Fizik xossalari – oq imshoq metal, issiqlik va elektr o`tkazuvchanligi eng yuqori metal

tc = 961⁰C zichligi = 10,54

Olinishi – Ag₂S + 4NaCN = 2Na[Ag(CN)₂] + Na₂S

2Na[Ag(CN)₂] + Zn = Na₂[Zn(CN)₄] + 2Ag

Kumush kislotalardan faqat nitrat kislotada eriydi:

Ag + 2HNO₃ = AgNO₃ + NO₂ + H₂O

Kimyoviy xossalari –

3Ag + 4HNO₃(k) = 3AgNO₃ + NO + 2H₂O 2AgNO₂ = 2Ag + N₂ + 2O₂

4Ag + 2H₂S + O₂ = 2Ag₂S + 2H₂O Ag₂SeO₃ + Br₂ + H₂O = 2AgBr + H₂SeO₄

8Ag + 2O₃ = 4Ag₂O + O₂ 2AgNO₃ + 2NaOH = Ag₂O + 2NaNO₃ + H₂O

AgCl + 2NH3 = [Ag(NH₃)₂]Cl 2AgCN = 2Ag + (CN)₂

AgNO₃ + J₂ = AgJ + JNO₃ 2AgOH = Ag₂O↓ + H₂O

2AgNO₃ + C₂H₂ = Ag₂C₂ + 2HNO₃ 4AgOH = 4Ag + O₂ + 2H₂O (qizdirilganda)

2AgNO₃ = 2Ag + 2NO₂ + O₂

Oltin. Au. Tabiatda uchrashi – asosan yombi (erkin) holda uchraydi. Kashf qilinishi – qadimdan ma`lum element. Lotincha Augoga – tong shafag`i so`zidan olingan. Izotoplari – barqaror izotopni biri – <sup>197</sup>Au. Fizik xossalari – sariq rangli nodir metall, juda cho`ziluvchan, tc = 1063⁰C, d = 19,32

Olinishi – 1. Rudaga simob ta`sir ettirib oltin-simob amalgamasi olinadi, keyin simob bug`latib oltin erkin holda ajralib chiqadi.

2. 4Au + 8NaCN + 2H₂O + O₂ = 4Na[Au(CN)₂] + 4NaOH

Na[Au(CN)₂] + Zn = Na[Zn(CN)₂] + 2Au

Oltin kimyoviy jihatdan juda passiv metall, havoda qizdirilganda ham oksidlanmaydi. “Shoh arog'i” deb atalgan konsentrlangan nitrat va xlorid kislotalarning mol nisbati 1:3 boigan aralashmasida eriydi:

Au + 3HCl + HNO₃ – AuCl₃ + NO + 2H₂O

Kimyoviy xossalari –

Au + HNO₃ + 3HCl = AuCl₃ + NO + 2H₂O

Au + HNO₃ + 4HCl = H[AuCl₄] + NO + 2H₂O

2Au + 3Cl₂ + 2HCl = 2H[AuCl₄]

4Au + O₂ + 8KCN + 2H₂O = 4K[Au(CN)₂] + 4KOH

2AuCl₃ + 6NaOH + 3H₂O₂ = 2Au + 5NaCl + 3O₂ + 6H₂O

Au(OH)₃ + 4NaOH = Na[Au(OH)₄] + 3H₂O

Au(OH)₃ + 4HNO₃ = H[Au(OH)₄] + 3H₂O

Yangi mavzuni mustahkamlash: O’quvchilar bilan savol-javob qilish.
O’quvchilarni baholash: O’quvchilarning darsdagi ishtirokiga qarab
Uyga vazifa: O’tilgan mavzuni o’qish va kerakli ma’lumotlarni yod olish. Mavzuga oid testlarni ishlash. Keyingi mavzuga tayyorgarlik ko‘rish.

Dars № : 11.

Sana: _______________
Sinf: – sinf
Fan: Kimyo.
Mavzu: II guruhning qo`shimch guruhchasi elementlari bo`limi mavzusini o`qitish metodikasi.
Darsning maqsadi:

1.Ta’limiy maqsad: O’quvchilarga berilgan mavzu yuzasidan ilmiy asoslangan, Davlat Ta’lim Standarti talablariga javob beradigan bilimlar berib, ularda amaliy ko’nikmakarni hosil qilib, tegishli malakalarini shakllantirish.

2.Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarni Vatanga, tarixiy va madaniy merosimizga, O’zbek xalqining buyuk siymolariga, Ota-onaga muhabbat va milliy iftihor tuygusi ruhida tarbiyalash. Ularda ekologok madaniyatni shakllantirish va tarbiyalash.