3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

2-  usul.  Debitorlik  qarzlari  summasiga  nisbatan  hisoblash  usuli.  Ushbu  usulda 
mavjud debitorlik qarzlari to‘lovi o‘tib ketgan  muddatlari bo‘yicha guruhlab chiqiladi ( 
masalan , 30 kungacha, 60 kungacha, 90 kungacha, 90 kundan ortiq va shu kabi). Har bir 
guruh bo‘yicha debitorlik qarzlarning umumiy summalari topiladi va ushbu summalardan  
shubhali  qarzlar  rezerviga  foizlarda  belgilangan  me’yorlar    bo‘yicha  ajratmalar  qilinadi. 
To‘lov muddatlari qanchalik ko‘p bo‘lsa, rezervga ajratmaning  me’yori ham shunchalik 
katta bo‘ladi. Barcha guruhlar bo‘yicha topilgan rezerv summalari jami shubhali qarzlar 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

 
151 
rezervini  tashkil  etadi.  Agar  oldingi  davrlarda  rezerv  schyotida  ishlatilmayin  qolingan 
summa  mavjud  bo‘lsa,  u  holda    rezervga  oxirgi  ajratmani  qilishda  ushbu      summa 
kamaytiriladi, agar oldingi davrlarda rezerv schyoti manfiy summaga ega bo‘lgan bo‘lsa, 
ya’ni  ishlatilgan  summa  tashkil  etilgan  summadan  ko‘p  bo‘lgan  bo‘lsa,  u  holda  oxirgi 
ajratma summasiga  ushbu manfiy summa miqdori ham qo‘shib hisoblanadi.          
Shubhali qarzlar rezervini tashkil etishning tanlangan usuli, rezervga ajratmalarning 
foizlarda  belgilangan  me’yorlari  korxonaning  hisob  siyosatida  ko‘rsatilgan  bo‘lishi 
lozim. Har ikkala usulda ham tashkil etilgan  rezerv  
 4910 “ Shubhali qarzlar bo‘yicha rezerv” kontraktiv schyotida hisobga olinadi. Rezervga 
ajratmaga quyidagi buxgalteriya yozuvi qilinadi: