3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

Tashabbusli  audit  deganda  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlar,  shuningdek  huquqni 
muhofaza  qilish  organlari  tashabbusi  bilan  o‘tqaziladigan  audit  tushuniladi.  Bunday 
auditning  buyurtmachilari  bo‘lib  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlarning  o‘zlari,  ularning 
investorlari,  ta’sischilari,  aksionerlari,  shuningdek    ochilgan  jinoiy  ishlarni  yakunlash 
maqsadida  auditni  tayinlagan  huquqni  himoya  qilish  va  boshqa  nazorat  organlari 
(prokuratura, sud, ichki ishlar organlari, soliq qonunchiligini buzilishiga qarshi kurashish 
deportamentlari)  hisoblanadi.  Tashabbusli  audit  kompleks  va  tematik    harakterga  ega 
bo‘lishi mumkin. 
Tematik  audit  deganda  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlarning,  shuningdek  boshqa 
qiziquvchi  tomonlarning  tashabbusi  bilan    xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlar  faoliyatiga 
tegishli bo‘lgan u  yoki bu operatsiyalarni, jarayonlarni, aniq aktivlar va majburiyatlarni, 
moliyaviy  munosabatlarni,  buxgalteriya  hisobining  tegishli  bo‘limlarini  yoki  hujjatlarini 
auditorlik  tekshiruvidan  o‘tqazish  tushuniladi.  Tematik  auditda  auditorlik  xulosasi 
faqatgina  tekshirish  ob’ektiga  nisbatan  beriladi.  Maqsadiga  ko‘ra  tematik  audit 
tasdiqlovchi  audit  hisoblanadi,  chunki  uning  natijasida  auditorlar  tekshirish  ob’ekti 
bo‘yicha  mavjud  holatlarni  harakatdagi  qonunlar  va  boshqa  me’yoriy  hujjatlarga  mos 
kelish yoki kelmasligi to‘g‘risida xulosa beradilar. Iqtisodiy adabiyotlarda tematik auditni 
turlicha  boshqa  nomlar  bilan  ham  ataydilar,  masalan,  moliyaviy  audit,  boshqaruv  auditi 
va boshqalar.   
Moliyaviy  audit  –  bu  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlarning  moliyaviy  holatiga  baho 
berish maqsadida o‘tqazilgan audit.Ushbu audit korxonalarning o‘zlari, uning investorlari 
va  ta’sischilari,  aksionerlari,  kuzatuv  kengashi    va  nazorat  organlari  tashabbusi    bilan 
o‘tqaziladi. 
Boshqaruv  auditi  deganda  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlar  faoliyatining    boshqaruv 
tizimi samaradorligini oshirish maqsadida amalga oshirilgan audit tushuniladi. Boshqaruv 
auditining  ob’ekti  bo‘lib  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlarning  tashkiliy  tuzilmalari 
(bo‘linmalari)  faoliyati,  xo‘jalik  jarayonlari,  ularga  sarflangan  harajatlar  va  boshqalar 
hisoblanadi.  Ushbu  audit  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlar,  ularning  ta’sischilari  va 
investorlarining tashabbusi bilan o‘tqaziladi. 
Auditning asosiy vazifalari bo‘lib quyidagilar hisoblanadi: 
•
 shartnomalarda  ko‘rsatilgan    kompleks  yoki  tematik  audit  ob’ektlari  bo‘yicha 
harakatdagi qonunlar va boshqa me’yoriy hujjatlarga amal qilinganlikni aniqlash, mavjud 
kamchiliklarni ochib berish; 
•
 xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning buxgalteriya hisobi va hisoboti holatini baholash  
va  unga xulosa berish; 
•
 mavjud kamchiliklarni bartaraf etish bo‘yicha aniq tavsiyalarni ishlab chiqish; 
•
 xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlarga    hisobni  yuritish,  uni  tiklash,  soliq 
deklaratsiyalarini  tuzish,  mavjud  kamchiliklarni  bartaraf  qilishda  amaliy  yordam 
ko‘rsatish, maslahatlar berish va boshqalar.