3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

Buxgalteriya – bu korxonaning hisob-kitoblarni yurituvchi bo‘limi. 
Buxgalteriya  o‘z  ishini,  odatda,  rahbariyat  tomonidan  tasdiqlangan  “Korxona 
buxgalteriyasi  to‘g‘risida  Nizom”ga  muvofiq  yuritadi.  Ushbu  nizomda  buxgalteriyaning 
maqsadi,  vazifalari,  tarkibiy  tuzilishi,  har  bir  tuzilmaning  va  uning  lavozimli 
xodimlarining huquq va funksional majburiyatlari, javobgarliklari ko‘rsatiladi. 
Buxgalteriya ishiga rahbarlikni bosh buxgalter olib boradi. 
Bosh  buxgalter  –  korxona  rahbari  tomonidan  hisob  xizmatiga  rahbarlikga 
tayinlangan shaxs. 
Bosh  buxgalterning  huquqlari,  majburiyatlari,  javobgarligi  Nizomda  alohida  aks 
ettiriladi.  Bosh  buxgalter  korxona  rahbaridan  keyin  hujjatlarga  imzo  chekish  huquqiga 
ega  bo‘lgan  ikkinchi  shaxs  hisoblanadi.  U  rahbar  bilan  birga  davlat  qonunlari  oldida 
javob  beradi,  xato  va  kamchiliklar  uchun  ma’muriy,  moliyaviy  va  jinoiy  javobgarlikga 
tortiladi.  Buxgalteriyaning  tarkibiy  tuzilishi,  buxgalteriya  xodimlarining  iyerarxik 
bo‘ysinishi 7-chizmada keltirilgan  tartibda amalga oshiriladi. 
Buxgalteriya hisobini tashkil qilishning ikkinchi shakli kichik biznes korxonalariga 
(firmalar,  xususiy  korxonalar  va  boshqalar)  taalluqli.  Bu  turdagi  korxonalarda  xodimlar 
soni  kam,  ish  hajmi  katta  bo‘lmaganligi  uchun  maxsus  buxgalteriya  tashkil  etilmaydi, 
lekinda  buxgalteriya  hisobini  yuritish  uchun  aloxida  shaxs  (buxgalter)    bilan    mehnat 
shartnomasi tuziladi. Ushbu shartnomaga muvofiq buxgalter ishga asosiy xodim sifatida 
yoki  o‘rindosh  sifatida  buyruk    asosida  qabul  qilinishi  mumkin.  Ushbu  shaklda 
buxgalteriya  hisobini  yuritish  yuklatilgan  buxgalter  bosh  buxgalterning  huquqlari, 
majburiyatlari va javobgarliklariga ega bo‘ladi. 
Buxgalteriya  hisobini  tashkil  kilishning  uchinchi  shakli  kichik  va  o‘rta  biznes 
korxonalariga  taalluqli  bo‘lib,  ular  o‘zlarida  hisob  xizmati  bo‘limini  tuzmaydilar, 
buxgalteriya  hisobini  yuritish  vakolati  shartnoma  asosida  maxsus  ixtisoslashgan 
buxgalterlik  (auditorlik)  firmalariga  yoki  korxonaning  birlashmasi  qoshidagi  markaziy 
buxgalteriyasiga  berilgan  bo‘ladi.  Ushbu  shaklda  buxgalteriya  hisobi  ma’lumotlaring 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

 
49 
realligiga shartnoma asosida har ikkala tomon belgilab qo‘yilgan tartiblarga asosan javob 
beradilar.