3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

Majburiy    audit
  deganda  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlar  tomonidan  hisobot  yili 
yakuni  bo‘yicha  tuzilgan  moliyaviy  hisobotlarni  realligini  bilish  maqsadida 
o‘tqaziladigan  audit  tushuniladi.  Qonunga  asosan  (10-modda)  quyidagi  tashkilotlar  har 
yili majburiy auditdan o‘tishlari shart: 
•
 
aksionerlik jamiyatlari; 
•
 
banklar va boshqa kredit beruvchi tashkilotlar; 
•
 
sug‘urta tashkilotlari; 
•
 
yuridik  va  jismoniy  shaxslar  mablag‘larini  to‘plovchi  investitsiya  va  boshqa 
fondlar, ularning boshqaruvchi kompaniyalari; 
•
 
mablag‘lari  yuridik  va  jismoniy  shaxslarning  ixtiyoriy  ajratmalari  hisobidan 
shakllanadigan xayriya va boshqa ijtimomiy fondlar; 
•
 
mablag‘larining  tashkil  topish  manbalari  yuridik  va  jismoniy  shaxslarning 
qonunlarda  ko‘zda  tutilgan  majburiy  ajratmalaridan  iborat  bo‘lgan  byudjetdan  tashqari 
fondlar; 
•
 
ustav fondida davlat ulushiga ega bo‘lgan xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar. 
Majburiy  holda  o‘tqaziladigan  audit,  odatda,  kompleks  harakterga  ega  bo‘ladi, 
shuningdek ushbu auditni moslik auditi deb ham ataydilar.  
Kompleks  audit
  deganda  moliyaviy  xo‘jalik  faoliyatini  to‘liq  qamrab  olgan 
auditorlik tekshiruvi tushuniladi. 
Moslik  auditi
  deganda  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlarning  moliyaviy  hisobotlarini 
harakatdagi qonunlar va boshqa me’yoriy hujjatlarga mos ravishda tuzilganligiga xulosa 
berish bilan yakunlanadigan auditorlik tekshiruvi tushuniladi.  
Majburiy  auditning  o‘tqazilishi  davlat  tomonidan  nazorat  qilinadi.  O‘zbekiston 
Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2000 yil 22 sentyabrdagi   «Auditorlik faoliyatini 
takomillashtirish va auditorlik tekshiruvlarining ahamiyatini oshirish to‘g‘risida» 365-son 
qaroriga  muvofiq  majburiy  auditorlik  tekshiruvidan  o‘tishi  lozim  bo‘lgan  xo‘jalik 
yurituvchi  sub’ektlar  o‘zlarining  yillik  moliyaviy  hisobotlarini  hisobot  yilidan  keyingi 
yilning  1  mayigacha  auditorlik  tekshiruvidan  o‘tqazishlari,  auditorlik  tekshiruvi  tamom 
bo‘lgandan  so‘ng  15  kun  ichida  tegishli  soliq  idorasiga  auditorlik  xulosasining 
belgilangan  tartibda  tasdiqlangan  nusxasini  taqdim  etishlari  lozim.  Ushbu  qaror  bilan 
tasdiqlangan  «Majburiy  auditorlik  tekshiruvi  o‘tqazilishidan  bo‘yin  tovlaganligi  uchun 
xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlardan  jarima  o‘ndirish  tartibi  to‘g‘risida  Nizom»  ga  muvofiq  
yuqorida  keltirilgan  tartibga  amal  qilmagan  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlarga  nisbatan 
soliq  idorasi  tomonidan  moliyaviy  jazo,  ya’ni  jarima,  belgilanadi  va  bu  jarima  solish 
to‘g‘risidagi qaror topshirilgan kundan boshlab 10 kun maboynida o‘ndiriladi. Jarimalar 
miqdori ushbu Nizomga asosan quyidagicha belgilangan: 
 
Jarimalar miqdori* 
Yillik  mahsulot  (ish,  xizmat)  larni  sotishdan  olingan 
yalpi tushum miqdori (QQS bilan birgalikda)** 
Eng  kam  oylik  ish  haqi 
miqdorining 100 barobari 
Eng kam ish haqi miqdorining 500 barobarigacha 
Eng  kam  oylik  ish  haqi 
miqdorining 300 barobari 
Eng  kam  ish  haqi  miqdorining  500  barobaridan  15 
ming barobarigacha 
Eng  kam  oylik  ish  haqi 
miqdorining 500 barobari 
Eng  kam  ish  haqi  miqdorining  15  ming  barobaridan 
ortiq 
 *
Jarimalar miqdorini aniqlashda eyeng kam ish haqining jarima solish to‘g‘risida 
qaror chiqarilgan sanadagi miqdoridan foydalaniladi; 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

 
241 
**  Byudjetdan  tashqari  va  xayriya  jamg‘armalari  uchun  yalpi  tushum  deganda 
amaldagi tushumlar, shu jumladan a’zolik badallari, tushuniladi.